مديريت يعني هماهنگي همه امكانات و منابع از طريق برنامه ريزي ، سازماندهي ، هدايت و نظارت ، به طوري كه هدف هاي مشخص تحقق پذيريد.
مديريت عبارت است از عمل تاثير گذاري بر افراد به طوري كه از روي ميل و علاقه براي هدف هاي گروهي تلاش كنند.
رهيري موضوعي وسيعتراز از مديريت است و مديريت نوع خاصي از رهبري محسوب مي شود كه در آن تحقق اهداف سازماني مورد نظر است . رهبري نيز براي تحقق هدفهايش ملزم است كه با افراد و به وسيله افراد كار كند ، اما اين هدفها لزوما اهداف سازماني نيستند.
ابزارهاي اصلي مديريت عبارتند از :
برنامه ريزي
انگيزش
سازماندهي
كنترل
مسئوليت مديرعبارت است از مجموعه اي از وظايف گوناگون و تعريف شده كه بخشي از آن در حيطه مديريت و سازمان و بخش ديگر در ارتباط با بيرون سازمان است.
مثل :تصميم گيري ، برنامه ريزي ، تنظيم گزارش ، حضور در جلسات ، حضور در مراسم مختلف سازمان و ....
مديريت علمي از ابتداي قرن بيستم همزمان با گسترش و نظريه اداري شروع و خيلي زود رشد و توسعه يافت. در رشد و توسعه اين نظريه تيلور نسبت به ساير صاحبنظران سهم بيشتري داشته است.
ديدگاه هاي مديريت علمي عبارتند از :
الف) به كارگيري و استفاده از روشهاي علمي ، تجزيه و تحليل و حل مساله درباره مشكلات و مسائل سازماني
ب) مجموعه سازوكارها و روشهايي – همچون يك مشت حقه – براي تثبيت و بهبود كارآيي در سازمان
اصول مديريت علمي از ديدگاه تيلور
تيلور در تحقيقات و آثار خود از مفاهيم زير نام برده است :
سيستم دستمزد ، مديريت كارگاه ، موارداستعمال سيستمها و روشها ، مديريت كاركنان ، لزوم همكاري بين كارگر و مدير ، دستمزد بالا به خاطر كار بيشتر ، تقسيم كار مساوي بين مدير و كارگر ، كاربري اصل مديريت به طور استثنا در كارگاه ، سيستم هزينه ، مطالعه روشها و متدها ، مطالعه زمان ، تاكيد روي شغل مديريت ، طرحريزي و نظارت و همكاري
تقسيم كار در سازمان
به عقيده تيلور تقسيم كاردر هر سازماني امري ضروري است. بدين معني كه وظايف تعيين شده بايد بين واحدها و مشاغل براي تحقق هدف معيين و ايجاد هماهنگي لازم تقسيم گردد.
تقسيم كار در يك سازمان ورزشي
تقسيم كار در يك سازمان ورزشي يعني تركيب منطقي آن در بخشها ، تفويض اختيار و ايجاد هماهنگي و استقرار نظامهاي نظارتي براي كسب اطمينان از اين امر است كه همه افراد براي انجام هدفهاي سازمان با يك نظم و ترتيب و به طور موزون كار كنند.
• مديريت اداري از ديدگاه هنري فايول
فايول عوامل مديريت را مترادف وظايف مدير يعني طراحي ، سازماندهي ، رهبري ، هماهنگي و نظارت مي داند . او معتقد است در هر سازمان با توجه شرايط و وظايف آن سازمان اصولي از مديريت حاكم است . فايول اصول زير را تحت عنوان اصول مديريت پيشنهاد كرده است كه هنوز برخي از آنها ، مورد توجه است :
1. اصل تقسيم كار
2. اصل اختيار و مسئوليت
3. اصل انضباط
4. اصل سلسه مراتب
5. اصل نظم
6. اصل مساوات
7. اصل ثبات تصدي در مشاغل
• روابط انساني در مديريت
دراوايل دهه1930 التون مايو و همكارانش از بنيانگذاران اين نهضت بودند .
دراين نهضت روابط بين افراد كه درون سازمان و در واحد كاري به وجود مي آيد كانونهاي واقعي قدرت در سازمان به شمار مي رود . مديريت در يك سازمان بايد بيشتر ين توجه و مطالعه خود را روي روابط انساني متمركز كند و سازمان مي بايستي بر محور كاركنان شكل گيرد و به گرايشها و احساسات انسانها توجه شود.
• داگلاس مك گريگور
وي در رابطه با جنبه هاي انساني سازمان دو نظريه متضاد x و y را مطرح مي سازد .
طبق نظريه X انسان موجودي تنبل است كه همواره امنيت و راحتي را طلب مي كند و لازم است دائما تحت كنترل باشد.
بر اساس نظريه Y انسان خواهان ياد گيري و خود سازي است و كار را يك فعاليت طبيعي مي داند مديريت فقط بايد شرايط كار را براي وي فراهم كند.
• تئوري دوعاملي فردريك هرزبرگ
وي در نظريه خود به دو دسته عوامل بهداشتي و انگيزشي در رابطه عوامل انساني در سازمانها اشاره مي كند.
• كريس آرجريس
آرجريس اعتقاد دارد كه ‹‹انسان بايد مراحلي رادر زندگي پشت سر بگذارد تا از خامي به يك انسان پخته و بالغ تبديل شود . مراحل رشد انسان از خامي تا پختگي در جدول 2-1 مشخص شده است ›› .
• جدول 2-1
• نظريه هاي رفتار سازماني
نظريه ليكرت
به زعم ليكرت ‹‹ رفتار سازماني سيستمي است متشكل از رفتار گروههاي متداخل كه هر كدام از اين گروهها ، به نوبه خود از سيستمي از گروههاي متداخل كوچكتر تشكيل مي شوند و در عين حال با عده اي از گروههاي ديگر همتراز و هر كدام عضو كوچكتر گروههاي برتر به شمار مي روند ››.
.
• نظريه كارتزوكان
كارتز و كان ‹‹ رفتار در سازمان را ناشي از نقشهاي تودر تويي مي دانند كه افراد ، مقامات و صاحبان پستهاي سازماني بر مبناي انتظارات ، توقعات و قراردادهاي انساني بين يكديگر ، به عهده مي گيرند››.
• مدل ادگارشاين
مدل ‹‹شاين›› يك مدل شوراي مشورتي است كه سازمان را به عنوان يك سيستم اجتماعي زنده و ذي روح مورد تشخيص و مداوا قرار مي دهد.
• مدل ريچارد والتون
ريچارد والتون از پيشروان نظريه شوراهاي مشورتي است او معتقد به شوراهاي حل اختلاف در داخل سازمان براي بررسي و حل اختلاف بين افراد سازمان با يكديگر ، فرد باسازمان و سازمان با سازمان ديگر است.
• ويژگيهاي رفتاري مدير سازمان ورزشي
مدير سازمان ورزشي بايد
• به طور دقيق اهداف سازمان خود را بشناسد
• اطلاع از رفتار سازماني براي آنان ضروري است
• در صورت نياز ديگران به كمك ، مدير بايد بدون تامل به مساعدت و ياري آنها اقدام نمايد.
• مدير نبايد خود رااز سايرين جدا بداند
• توجه به تنوع وظايف و امور محوله
• ايجاد انگيزه مناسب براي انجام وظايف
• انواع سازمان
سازمان برحسب روابط حاكم بر آن
سازمان رسمي ، سازمان رسمي در واقع تشكيلات رسمي سازمان است كه با پيش بيني دقيق ساختار فعاليتها و بر اساس هدف خاصي شكل گرفته و در آن حدود و ظايف ، اختيارات و سلسه مراتب سازماني تعيين شده است .
سازمان غير رسمي ، سازمان غير رسمي به سازماني گفته مي شود كه براساس طرح و برنامه از قبل تعيين شده به وجود نمي آيد بلكه سلسه روابط و اشتراكات روحي و عاطفي بين افراد موجب شكل گيري آن است .
تفاوت سازمان رسمي و سازمان غير رسمي
در سازمانهاي رسمي:
مديريت است كه اعضا و كادر مورد نياز خود را جذب مي كند. ؛
ولي در سازمان غير رسمي :
اين افراد هستند كه بر اساس علايق و نياز هاي خود جذب سازمان غير رسمي مي شوند.
2- سازمان برحسب نوع وظايف
سازمان صف ، سازمان صف به سازماني گفته مي شود كه در ان هيچ واحد ستادي وجود نداردو بخشهاي مختلف آن به اجراي برنامه هاي تدويني و ابلاغ شده از طرف ستاد مشغولند.
سازمان ستاد ، سازماني را كه در امر برنامه ريزي و تعيين خط مشي و سياستگذاري دخالت دارد ستاد مي گويند . معمولاسازمانهاي ستادي ،تخصصي هستند و به آنها ستاد تخصصي نيز گويند .
مديران صف و ستاد
مدير ان صف مسئوليت هدايت زيردستان رابه عهده دارند و هميشه افرادي را براي تحقيق هدفهاي اساسي سازمان در حوزه رياست خود تحت پوشش قرار مي دهند ،
حال آنكه مديران ستاد به مديران صف دراجراي اهداف مشترك و اساسي سازمان كمك مي كنند و نظر مشورتي ارائه مي دهند .
• اركان سازمان
اركان اصلي يك سازمان عبارتند از :
منابع انساني
منابع مالي
منابع مادي
منابع تسهيلاتي
• اشكال گوناگون سازمان
1.سازمان بر اساس وظايف (نوع فعاليت )
2. سازمان بر حسب نوع محصول
3. سازمان بر حسب قلمرو جغرافيايي يا منطقه عمليات
4. سازماندهي ماتريسي
5- سازمانهاي پيوندي – تلفيقي
• ويژگيهاي مشترك سازمانها
الف ) دارا بودن هرم سازماني مشخص
ب) تقسيم وتوزيع كارها در سازمان
ج) آيين نامه ها كارها در سازمان
د ) صلاحيتهاي فني در وظايف
ه) كارآيي سازمان
• آشنايي با نهادهاي دولتي
قوه مقننه
دربيشتر كشورها از دير باز نظام تك مجلسي يا دو مجلسي معمول بوده است . كه در حال حاضردر ايران نظام تك مجلسي حاكم است كه داراي 290 نماينده است و مسئوليت قانونگذاري در كشور را عهده دار هستند. اين تعداد نماينده در 14 كميسيون تخصصي كار بررسي و كارشناسي را به عهده دارند.
قوه قضاييه
قوه اي است مستقل كه پيشتيبان حقوق فردي و اجتماعي و مسئول تحقيق بخشيدن به عدالت است.
تشكيلات و سازمان كار قوه قضاييه عبارتند ا ز :
رئيس قوه قضاييه ، دادگستري جمهوري اسلامي ايران ، دادسرا كه به دادسراهاي عمومي و دادسراهاي محاكم اختصاصي تقسيم مي شود ، و دادگاه .
ديوان عالي كشور
در قانون اساسي آمده است ‹‹ ديوان عالي كشور عالي ترين مرجع قضايي ناظر بر اجراي صحيح قوانين در محاكم ، مامور ايجاد وحدت رويه قضايي و مسئول بسياري از وظايف قضايي مهم و استثنايي است ››.
سازمان ثبت اسناد و املاك كشور
وظيفه ثبت اسناد ، ثبت املاك و ثبت شركتها را عهده دار است.
سازمان باررسي كل كشور
اين سازمان به اعتبار مسئوليت قوه قضاييه در خصوص نظارت بر حسن اجراي قوانين و جريان امور دستگاههاي اداري را عهده دار است.
ديوان عدالت اداري
به منظور رسيدگي به شكايات دادخواهيها و اعتراضات مردم نسبت به ماموران يا واحدها يا آيين نامه هاي دولتي و احقاق حقوق آنها ديوان عدالت اداري در قانون اساسي پيش بيني شده است .
شركت سهامي روزنامه رسمي كشور
اهم وظايف آن عبارتند از :
• اداره و چاپ و نشر روزنامه رسمي كشور
• انجام سفارشهاي چاپي و مطبوعاتي قوه قضاييه و سازمانهاي وابسته به آن چاپ و انتشار مذاكرات مجلس شوراي اسلامي
• چاپ و انتشار قوانين ، تصويب نامه ها ، بخش نامه ها ، آگهيها و آراي وحدت رويه و آراي ديوان عدالت اداري در روزنامه رسمي
• جمع آوري و انتشار كتاب قوانين
قوه مجريه
قوه مجريه مسئوليت اداره امور عمومي و اعمال قوه مجريه كشور را بر عهده دارد. رياست قوه مجريه با رئيس جمهور است . رئيس جمهور رياست هيات دولت را بهدعهده دارد ، ضمن اينكه بر كار وزرا نظارت داشته و در جهت هماهنگ ساختن وزارتخانه هاي مختلف و تعيين خط مشيهاي آنها گام بر مي دارد.
هيات وزيران
هيات دولت با رياست رئيس جمهور تشكيل مي گردد كه در آت كليه وزرا ومعاونين و برخي افراد ديگر بدن حق راي حضور دارند.
برخي از مسئوليت هاي هيات دولت عبارتد از:
• تصويب لوايح قانوني كه از طريق دولت به مجلس تقديم مي گردد.
• تصميم گيري در خصوص اينكه دعاوي مربوط به اموال عمومي يا دولتي به صلح خاتمه يابد يا به داوري ارجاع گردد.
• تصويب مقرراتي با عناوين تصوي نامه و آئين نامه
وزارتخانه
وزارتخانه بالاترين ارگان اجرايي دولت است كه به موجب قانون بخشياز وظايف اساسي دولت را به عهده دارد. در راس هر وزارتخانه وزير قرار دارد.
موسسه دولتي مستقل
موسسه دولتي مستقل براي انجام وظايفي به وجود مي آيد كه جزء ماموريتهاي يك وزارتخانه مشخص نيست و يا مقررات بين المللي ايجاب مي كند زير نظر مستقيم رئيس جمهور اداره شود.
موسسه دولتي وابسته
سازماني است كه به موجب قانون بخشي از وظايف يك وزارتخانه را بر عهده دارد و به آن وزارتخانه وابسته است.
شركت دولتي
تشكيلاتي اقتصادي است كه با اجازه قانون به صورت شركت ايجاد مي شود و بيش از 50 درصد سرمايه و يا سهام آن متعلق به دولتاست .
معاونت وزاتخانه
هر وزارتخانه با توجه به حيطه وظايف و گستردگي آن و با رعايت مقررات سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور از 3 تا 5 معاونت تشكيل مي گردد.
در هر معاونت بين 2 تا 5 اداره كل يا دفتر پيش بيني مي شود.
اداره كل
سازماني است كه يك يا چند فعاليت اصلي از وظايف معاونت به آن مربوط مي شود. در راس آن مدير كل قرار مي گيرد.
دفتر كل
سومين سطح تقسيم وظايف و توزيع صلاحيتها و اختيارات در وزارتخانه است . ماهيت وظايف دفتر عمتا مطالعاتي و تحقيقاتي و بيش از 60 درصد پستهاي آن كارشناسي است. در راس آن مدير كل قرار مي گيرد.
اداره
سازماني است كه يك يا چند فعاليت متجانس از فعاليتهاي اصلي اداره كل يا فعاليتهاي اجرايي وزارتخانه را بر عهده دارد و در راس آن رئيس اداره قرار مي گيرد.
گروه
سازماني است كه يك يا چند فعاليت از فعاليتهاي اصلي دفتر يا فعاليتهاي تحقيقاتي و مطالعاتي وزارتخانه را بر عهده دارد. و در راس آن رئيس گروه قرار مي گيرد.
مركز
سطح سازماني تابعه است كه وظايف آن معطوف به برنامه ريزي و اجراي متمركز فعاليتهاي تحقيقاتي يا آموزشي مرتبط با فعاليتهاي تخصصي وزارتخانه است و در راس آن رئيس مركز قرار مي گيرد.
مديريت
به سطح سازماني اي اطلاق مي شود كه يك يا چند فعاليت متجانس از يك يا چند وظيفه را در راستاي اهداف سازمانها ي وابسته به وزارتخانه بر عهده دارد. وظايف مديريت مي تواند در زمينه هاي اجرايي ، پژوهشي ، تحقيقاتي يا مطالعاتي باشد.
• اهداف كلي
آشنايي با سازمانهاي ورزشي داخلي و بين المللي
• اهداف رفتاري
1- آشنايي با سازمان تربيت بدني
2- آشنايي با كميته ملي المپيك
3- آشنايي با فدراسيون هاي ورزشي
4- آشنايي با كميته بين المللي المپيك
• اهداف رفتاري...
5- آشنايي با ساختار و وظايف تربيت بدني آموزش و پرورش
6- آشنايي با ساختار و وظايف تربيت بدني در وزارت علوم ، تحقيقات و فناوري
7- آشنايي با فدراسيون هاي بين المللي ورزشي
8- آشنايي با سازمتن هاي بيت المللي ورزشي
• سازمانها و نهادهاي ورزشي ايران
سازمان تربيت بدني
تربيت بدني وزارت آموزش و پرورش
تربيت بدني وزارت علوم ، تحقيقات وفناوري
كميته ملي المپيك
تربيت بدني وزارت كار، نيروهاي مسلح و سازمانهايي از اين قبيل در زمينه تربيت بدني و ورزش فعاليتهاي نسبتا گسترده اي در سطح كشور دارند .
•
الف) توسعه وتعميم ورزش و پرورش نيروي بدني و تقويت روحيه سالم در افراد كشور .
ب) تعليم و تربيت مربي و معلم ورزش در سراسر كشور.
ج) تاسيس و تجهيز و اداره ورزشگاهها(استاديمها)و اردوگاهها و پلاژها و ميدانهاو مراكز ورزشي و كمك به توسعه آنها .
• وظايف قانوني سازمان تربيت بدني...
د) صودور و لغو پروانه باشگاهها و تعيين مشخصات فني مراكز ورزشي و تفريحات سالم كشور و نظارت بر آنها طبق آيين نامه اي كه از طرف سازمان تنظيم و به تصويب هيات وزيران خواهد رسيد .
ه) تشكيل و اداره دفتر امور مشترك فدراسينهاي ورزشي در سازمان به منظور همكاري و راهنمايي در حسن اجراي وظايف اداري و مالي و برنامه هاي فدراسينها و هياتهاي ورزشي كشور .
و) ايجاد و اداره موسسات مورد نياز براي تربيت معلم ورزش طبق مقررات قانوني .
•
فدراسيون ورزشي آماتوري جمهوري اسلامي ايران كه در اين اساسنامه فدراسيون ناميده مي شود موسسه غير دولتي و داراي شخصيت حقوقي است كه بر اساس مشي و اصول ورزشي آماتوري تعيين شده و به موجب منشور المپيك و با مراعات شئون اسلامي و مقتضيات ملي و به عنوان بالاترين مرجع ذي صلاح در هر رشته ورزشي تشكيل مي شود و در چهار چوب اين اساسنامه با هماهنگي سازمان تربيت بدني و رعايت ساير قوانين و مقررات مربوط فعاليت مي نمايد.
اهداف فدراسيون ورزشي
1. ترغيب نسل جوان و اقشار مختلف جامعه به حفظ تندرستي و سلامتي و ايجاد زمينه مناسب براي مشاركت آنان در فعاليتهاي منظم ،اصولي و قانونمند ورزشي .
2. ايجاد و گسترش سبكهاي مختلف در رشته ورزشي ذي ربط .
3. ايجاد زمينه هاي لازم براي حضور قهرمانان ،پيش كسوتان،داوران ، مربيان و دست اندر كاران ورزش درعرصه هاي بين المللي در داخل و خارج از كشور .
•
4. ايجاد زمينه هاي مناسب براي كشف ، رشد و پرورش استعدادهاي ورزشي ورزشكاران و قهرمان.
5. بالا بر دن قابليتهاي جسماني و ارتقاي سطح كيفيت و مهارتهاي فني ورزشي بر اساس اصول و شيوه هاي علمي ورزشي آماتوري
6. كشف و جذب استعدادها و توانمند يها ياقشار مختلف جامعه و تقويت آنها به منظور رشد و گسترش كمي و كيفي رشته ورزشي مربوطه
7. ايجاد زمينه هاي مناسب براي طراحي ، ساخت و توليدو توزيع وسايل و لوازم استانداردورزشي در رشته مربط.
8. استفاده از دانش ، تجارب و توانمند يها ي گروههاو مجامع بين المللي ورزشي .
9. احيا و اشاعه خضلتهاي جوانمردي در ميان ورزشكاران.
10. ارتقاي سطح معيشت و ايجاد تسهيلات براي قهرمانان .
•
1.برگزاري مسابقات در سطح كشور در تمامي رده هاي سني
2. برگزاري دوره هاي آموزشي توجيهي و ارتقاي مربيگري و داوري
3. گزينش ورزشكاران نخبه و تراز اول كشور به منظور تشكيل تيمهاي ملي
4. حضور مداوم و فعال در مجامع بين المللي
5. تهيه گزارشها ي لازم از تصميمهاي متخذه در مجامع و كنگره هاي بين المللي
6. برقراري ارتباط اصولي با مجامع بين المللي ورزشي
7. تعيين مربيان تيمهاي ملي در رده هاي سني مختلف
8. تهيه و تدوين تقويم ورزشي سالانه و برنامه
9. معرفي و اعزام مربيان و داوران به كلاسهاي توجيهي و ارتقايي
10. ايجاد واحد اطلاعات و آمار ورزشي و طبقه بندي و نگهداري اسناد مربوط
11. همكاري با واحد هاي اجرايي كارشناسي ، تحقيقاتي و علمي نهاد ها و ارگانها ي مختلف
12. تشكيل كميته هاي مختلف در فدراسيون و هياتهاي ورزشي .
13. تهيه و ارائه گزارش عملكرد سالانه
14 . انتشار كتب ، جزوات ، نشريات آموزشي و نشر اخبار و ترجمه قوانين بين المللي .
• اركان فدراسيونها
در بند 4 اساسنامه فدراسيونهاي ورزشي ، اركان فدراسيون بدين شرح ذكر شده :
1) مجمع عمومي
2 )هيات رئيسه (شامل رئيس ،نايب رئيس ، دبير كل و خزانه دار )
3) رئيس
4) بازرس
اعضاي مجمع عمومي فدراسيون ها
1.رئيس سازمان تربيت بدني يا يكي از معاونان وي به عنوان رئيس مجمع
2. سه نفر نمايند ه ورزشكاران كه يك نفرآنان از ميان زنان باشد
3. يك نفر به انتخاب كانون داوران
4. يك نفر به انتخاب كانون مربيان
5. دو نفر به انتخاب اتحاديه با شگاهها
•
6. روساي هياتهاي ورزشي استانها و رئيس انجمن بانوان د ر رشته مربوط
7. رؤساي انجمنها و هياتهاي ورزشي كارگران ، نيروهاي مسلح ، دانش آموزان و دانشجويان كه توسط وزارتخانه يا سازمان ذي ربط معرفي
مي شوند .
8. دبير كل كميته ملي المپيك يا نماينده وي
9. رئيس فدراسيون
• اهم وظايف مجمع عمومي فدراسيون
1. بررسي و تصويب عملكرد يكساله فدراسيون
2. تصويب بوجه سالانه فدراسيون.
3. بررسي اساسنامه و پيشنهاد اصلاح آن به مرجع ذي صلاح
4. پيشنهاد رئيس فدراسيون جهت صدور حكم به رئيس سازمان تربيت بدني .
.5. تصويب برنامه هاي كوتاه مدت و بلند مدت فدراسيون و تقويم ورزشي و خط مشي فدراسيون .
• اهم وظايف مجمع عمومي فدراسيون...
6. تصويب برگزاري مسابقات آسيايي و جهاني
7. تصويب آيين نامه داخلي مجمع
8. تصويب آيين نامه هاي اداري، مالي و معاملاتي فدراسيون با رعايت قوانين و مقررات مربوط پس از تاييد سازمان تربيت بدني
9. انتخاب بازرس
.10.تصويب ساير آيين نامه ها و مقررات مورد نياز فدراسيون .
11.انتخاب ساير اعضاي هيات رئيسه با پيشنهاد رئيس فدراسيون به استثناي اعضاي موضوع بند 6 ماده 8 اين اساسنامه
12. برسي گزارش بازرس
•
به منظور استفاده از تجارب ، تخصص و استعدادهاي قهرمانان ، مربيان ، داوران و ساير دست اندر كاران و با هدف اجراي دقيق مقررات و اصول آماتوريزم و قوانين و مقررات بين المللي و بررسي راهكارهاي توسعه و گسترش رشته ورزشي مربوط كميته هايي از قبيل كميته فرهنگي ، كميته اجرايي ،كميته اداري ومالي ، كميته تحقيقات و آموزش ، كميته برنامه ريزي ، كميته داوران و مربيان ،كميته رفاه و تعاون ، كميته فعاليت و سرمايه گذاري در امور بازرگاني و كميته روابط بين المللي تشكيل مي گردد.
براي برگزاري يك دوره مسابقه ورز شي نياز به برنامه ريزي دقيق و زمان كافي است . در برگزاري هر دوره مسابقات ورز شي باتوجه به رشته ورزشي ، روش برگزاري ، امكانات و تجهيزات ، منابع انساني و مالي و تعداد شركت كنند گان مي توان سازمان خاص و مورد نياز را طراحي كرد .
• كارهاي قبل و بعد از تقاضاي ميزباني يك دوره مسابقه
• بررسي تسهيلات و امكانات
• نيروي انساني
• بودجه و منابع مالي
• بررسي زمان
• بررسي محيط و شرايط آب و هوايي
• حمايت و پيشتيباني محلي
• بررسي سوابق بر گزاري
• وظايف كميته هاي برگزار كننده مسابقات
وظايف كميته فني
1. تدوين آيين نامه نحوه برگزاري فني مسابقات
2. انتصاب مسئولان و سرپرستان فني هر يك از رشته هاي ورزشي
3. تشكيل جلسات منظم و مستمر كميته فني
4. تشكيل جلسات هماهنگي با كميته داوران
5. انجام قرعه كشي مسابقات به منظور تدوين جدول برنامه مسابقات رشته هاي ورزشي به تفكيك
6. نظارت بر حسن اجراي آ يين نامه ها و مقررات فني هر يك از رشته هاي ورزشي
7. رسيدگي به اعتراضهاي تيمهاي شركت كننده در زمينه فني و داور
8. همكاري با كميته داوران به منظور هماهنگ نمودن بر نامه زمانبندي مسابقات
9. تهيه گزارش نهايي فني مسابقات
انجام ساير امور ارجاعي از طرف رئيس كميته برگزاري مسابقات
وظايف كميته تداركات و پيشتيباني
1. تهيه كليه بر گه ها (فرمها )و فهرستهاي موردنياز
2. در يافت كليه در خواستهاي خريد كالا و تجهيزات از كميته هاي مختلف
3. پيش بيني اعتبار مورد نياز به منظور خريد كالا هاي در خواستي .
4. توزيع و تحويل كليه اقلام خريد اري شده به كميته ها و مراجع در خواست كننده .
5. انجام كليه امور تداركات ، خدمات و پشتيباني كميته هاي مختلف مسابقات .
6. تهيه گزارش روزانه از اقدام خريداري و تو زيع شده
7. انجام كليه امور ارجاعي از طرف سر پرست كل مسابقات
وظايف كميته داوري
1. پيش بيني و دعوت از داوران مورد نياز هر يك از رشته هاي ورزشي .
2. تشكيل جلسات توجيحهي براي داوران هر يك از رشته هاي يه صورت جدا گانه.
3. تنظيم برنامه قضاوت بر اساس برنامه مسابقات براي هر يك از رشته هاي ورزشي.
4. انتخاب و گماردن ناظرين فني به منظور نظارت بر امور داروري براي هر يك از رشته هاي ورزشي .
5. مطالعه و بررسي گزارش ناظران فني و اتخاذ تصميم گيريهاي لازم .
6. رسيدگي به اعتراض تيمهاي شركت كننده نسبت به امر داوري باهمكاري كميته فني .
7. اعلام نتايج روزانه مسابقات به كميته روابط عمومي و تبليغات .
تهيه گزارش نهايي از نحوه قضات و عملكرد داوران در طول مسابقات.
وظايف كميته پذيرش و ثبت نام
1. تهيه و ارسال فرمهاي ثبت نام براي تيمهاي شركت كننده حداقل سه ماه قبل از شروع مسابقات .
2. اخذ مدارك مورد نياز از تيمهاي شركت كننده حداقل يك ماه قبل از شروع مسابقات.
3. پذيرش شركت كنندگان در مسابقات در هنگام ورود با كامل كردن فرمهاي پذيرش .
4. صدور كارتهاي شناسايي براي كليه شركت كنندگان و كادرهاي اجرايي و نمايندگان رسانه هاي جمعي .
5. تهيه فهرست اسامي حاوي مشخصات كامل شركت كنندگان به تفكيك رشته هاي ورزشي
2. سمپاشي و ضد عفوني كردن محوطه هاي عمومي اعم از سالن غذا خوري ، آشپزخانه ، سرويسهاي بهداشتي و مكانهاي مسابقه و تمرين.
3. اعزام كاركنان غذا خوري و آشپزخانه به مراكز بهداشتي به منظور معاينه دقيق و اخذ گواهي صحت مزاح. كل مسابقات
4. تهيه هشدارهاي بهداشتي و نصب آنها در اماكن عمومي ،محل اسكان و مسابقات.
5. تهيه گزارش از نظارتهاي روزانه توسط ماموران بهداشت.
6. بررسي گزارشهاي ناظران بهداشتي و اقدامهاي لازم در مورد رفع مشكلات.
7. تهيه گزارش نهايي از وضعيت امور بهداشتي و ارائه به سرپرست
وظايف كميته روابط عمومي و تبليغات
1. تهيه و تنظيم تراكتهاي مناسب جهت هر يك ازاماكن ورزشي و عمومي.
2. تهيه خبر نامه روزانه حاوي رويدادها و نتايج مسابقات رشته هاي مختلف
3. انعكاس بموقع و دقيق اخبار و نتايج مسابقات به رسانه هاي جمعي
9. تهيه گزارش نهايي از فعاليتهاي انجام شده حاوي نقاط مثبت و ضعف و پيشنهادها.
4. پيش بيني برنامه هاي مراسم مذهبي ، اعياد و مناسبتهاي مهم .
5. پيش بيني برنامه هاي تفريحي فرهنگي جهت اوقات فراغت شركت كنندگان .
6. همكاري باكميته مراسم و تشريفات در مورد برنامه هاي مراسم افتتاح ، اختيام و توزيع جوايز.
7. تهيه و تنظيم برنامه مصاحبه با سرپرستان ، مربيان ، ورزشكاران و كادر اجرايي .
8. پيش بيني برنامه هاي تفريحي براي شبها در محل اسكان ورزشكاران
وظايف كميته مراسم و تشريفات
1. پيش بيني دقيق برنامه هاي مراسم افتتاح و اختتام مسابقات و همكاري جهت اجرا.
2. همكاري با كميته روابط عمومي در مورد برنامه هاي توزيع مدال ، احكام و جوايز.
3. پيش بيني تعداد مدال ، احكام و جوايز مورد نياز هر يك از رشته هاي ورزشي .
4. برنامه ريزي لازم در مورد رعايت شئون و تشريفات هر يك از مراسم .
5. بركزاري مسابقات علمي فرهنگي در اوقات فراغت شركت كنندگان با همكاري كميته روابط عمومي
6. همكاري با كميته روابط عمومي و تبليغات در زمينه هاي تبليغات انتشار خبرنامه و ساير امور مشترك
تهيه گزارش نهايي از نحوه فعاليتهاي انجام شده و ارائه به رئيس كميته برگزاري مسابفات
وظايف كميته انتظامات
1. شناسايي دقيق كليه اماكن برگزاري مسابقات و اسكان .
2. برنامه ريزي دقيق براي امور انتظامي .
3. پيش بيني كادر انتظامي مورد نياز به منظور حفاظت از اماكن مذكور در بند 1.
4. تنظيم ويژه انتظامات جهت مسابقاتي كه از طرف برگزاركنندگان حساس تشخيص داده شده است .
5. كنترل كليه وروديها و خروجيهاي محل اسكان . مسابقات
6. نظارت بر امور انتظامي به منظور بر قراري نظم در برگزاري مسابقات ورزشي
7. تهيه گزارشهاي روزانه از موارد و موضوعات و رويدادهاي مهم
تهيه و گزارش نهايي از وضعيت امور انتظامي و ارائه پيشنهادهاي لازم
وظايف كميته حمل و نقل
1. برنامه ريزي در مورد حمل ونقل كليه شركت كنندگان به مكانهاي مسابقه و تمرين
2. برنامه ريزي در مورد حمل و نقل شركت كنندگان در اوقات فراغت و مراسمها.
3. پيش بيني وسايط نقليه مورد نياز اعم از اتوبوس ميني بوس سواري و غيره
4. تنظيم برنامه هاي ساعتي حمل و نقل جهت انتقال ورزشكاران به مكانهاي مسابقه و تمرين.
5. تشكيل جلسات هماهنگي با كميته اجرايي به منظور ارائه خدمات مناسب
6. نظارت بر امور حمل ونقل
7. تهيه گزارش روزانه از اقدامات انجام شده و مشكلات احتمالي و ارائه به سرپرست كل مسابقات.
8. تهيه گزارش نهايي از نحوه اقداماتصورت گرفته در جريان مسابقات جهت ارائه كميته بر گزاري
وظايف كميته انضباطي
1. رسيدگي به كليه گزارشهاي دريافتي از كميته فني و صدور راي در صورت نياز
2. رسيدگي به كميته گزارشها وموارد در يافتي از كميته داوران و اتخاذ تصميمهاي مناسب
3. تصميم گيري و صدور راي لازم در مورد هر يك از تخلفات انجام شده.
4. نظارت بر حسن اجراي كليه آيين نامهها و دستور العملهاي اجرايي.
5. نظارت بر امور انضباطي در كليه اماكن ورزشي مسابقات
6. تهيه گزارش روزانه از مسائل مهم انضباتي و ارائه به سرپرست كل مسابقات
7. نظارت بر امور انضباطي در كليه اماكن ورزشي و غيرورزشي مسابقات.
8. تهيه گزارش نهايي در پايان مسابقات و ارائه به رئيس كميته برگزاري .
وظايف كميته امور مالي
1. تهيه دستورالعمل مالي در مورد نحوه انجام هزينه ها
2. تهيه دفاتر و اوراق و اسناد حسابداري مورد نياز ثبت دقيق كليه در آمد ها و هزينه ها.
3. پيش بيني كليه هزينه هاي مسابقات به تفكيك (تغذيه ، اسكان ، لوازم و وسايل مورد نياز ، حمل و نقل ، امور پزشكي و بهاشتي ، حق الزحمه ها و ......)
4. تهيه و فروش بليط مسابقات و كنترل دقيق نحوه توزيع آن .
5. افتتاح حساب بانكي درصورت نياز با حداقل دو امضا .
6. تهيه و تدو ين اسناد ثبتي و مورد قبول ، براي كليه هزينه هاي انجام شده .
7. نظارت بر انجام كليه امور مالي و حسابداري.
8. تهيه گزارش مالي از كليه در آمد ها و هزينه ها در پايان بر گزاري مسابقات
وظايف كميته نظارت و ارزشيابي
1. نظارت دقيق بر نحوه انجام وظايف كميته هاي مختلف
2. تهيه گزارش روزانه از كليه امور مربوط به مسابقات و ارائه به سرپرست كل.
3. تهيه گزارشروزانه از نظارت بر امور خوابگاهها ، غذا خوري و آشپز خانه و درمانگاه.
4. تهيه و توزيع پرسشنامه هاي نظر خواهي به تفكيك بين ورزشكاران مربيان سرپرستان داوران و كادرهاي اجرايي.
5. استخراج نتايج نظر خواهي و جمع بندي آنها به منظور تهيه گزارشهاي لازم .
6. تهيه گزارش مبسوط از نحوه برگزاري مسابقات اسكان تغذيه بهداشت پزشكي انتظامات مراسم و تشريفات و امور مالي و فني جهت ارائه به رئيس كميته برگزاري .
7. تهيه پيشنهادهاي لازم و راهكارهاي اجرايي براي آينده .
8. اعلام نظر و ارزيابي نهايي در مورد نحوه برگزاري مسابقات و اقدامات انجام شده .
• تقويم ورزشي
در هر تقويم ورزشي كليه فعاليتهاي فدراسيونها يا انجمنهاي ورزشي بانوان كشور براي يك سال شامل آموزش، برگزاري مسابقات اعزامهاي داخلي و خارجي ، تداركات و مواردي از اين قبيل پيش بيني مي شود .
• تقويم تداركاتي بازيهاي آسيايي و المپيك
تقويم تداركاتي شامل جدول زمانبندي تشكيل اردوهاي آمادگي و اعزامهاي تيمهاي ملي است طبق ماده 29 اساسنامه كميته ملي المپيك كميته تداركاتي حداقل هجده ماه قبل از شروع هر دوره از بازيهاي المپيك يا بازيهاي آسيايي تشكيل مي گردد
اين كميته براي حضور مناسب و شايسته تيمهاي ملي با همكاري فدراسيونهاي ورزشي مقدماتشركت در مسابقات مختلف را فراهم ساخته برنامه ريزي لازم را به عمل مي آورد و تقويم تداركاتي را تنظيم مي نمايد
• هدف كلي
آشنايي با نمودار سازماني و سطوح مديريت در تربيت بدني
• هدفهاي رفتاري
• آشنايي اجمالي با نمودار سازماني تربيت بدني
• آشنايي با سطوح مديريت در تربيت بدني
• معاونت فني و امور فدراسيونها
كليه فدراسيونهاي ورزشي زير نظر اين معاونت قرار دارند و سه دفتر و يك مديريت به شرح ذيل امور خدماتي مربوط به ورزش و فدراسيونها را زير نظر اين معاونت انجام مي دهند :
• دفتر امور مشترك فدراسيونها
• دفتر برنامه ريزي تربيت بدني و ورزش
• دفتر پايگاه ورزش قهرملني و امور با شگاهها
• مديريت مجموعه ورزشي انقلاب
• معاونت برنامه ريزي و امور مجلس
.مسئوليت اصلي اين معاونت برنامه ريزي و ارتباط با مجلس شوراي اسلامي است و سه دفتر زير نظر اين معاونت قرار دارند :
• دفتر آمار ، اطلاعات و خدمات رايانه اي
• دفتر طرح و برنامه ريزي
• دفترحقوقي و امور مجلس
• معاونت امور فرهنگي و آموزشي
اين معاونت با دو دفتر كليه و ظايف آموزشي و فرهنگي سازمان و تربيت بدني را انجام مي دهند :
• دفتر تحقيقات و امور فرهنگي
• مركز آموزش و تربيت مربي.
• معاونت اداري و پيشتيباني
دفاتر و ادارات كل اين معاونت عبارتند از :
• دفتر تشكيلات و بودجه و روشها
• اداره كل امور اداره كل امور اداري
• اداره كل مالي
• اداره كل تداركات و خدمات
• مديريت و اسناد و دبير خانه
• معاونت امور ورزش بانوان
كليه امور مربوط به ورزش بانوان كشور (بجز خدمات اداري و مالي ، فني و مهندسي و ......) زير نظر اين معاونت قرار دارد.
اداره كل ورزش بانوان و مديريت امور مشترك انجمن هاي ورزش بانوان ، زير مجموعه هاي اين معاونت هستند.
• فدراسيونهاي ورزشي
فدراسيون هاي ورزشي در تشكيلات سازمان تربيت بدني ، زير مجموعه معون فني و امور فدراسيون ها هستند.
• هدف كلي
آشنايي با حل مساله و مديريت
• هدفهاي رفتاري
• آشنايي با روش حل مساله
• تعريف تصميم گيري
• گام هاي تصميم گيري
• انواع تصميم گيري
• روش حل مساله
• شناخت و تعريف مساله
• بررسي و تحليل مساله
• مطالعه و بررسي راه حلهاي ممكن
• گزينش و انتخاب راه حل مناسب
• اجراي راه حل انتخاب شده
• ارزشيابي از كار انجام شده
• تهيه گزارش نهايي
• تصميم گيري
گام هاي تصميم گيري از ديدگاه سيمون:
هوشمندي
طراحي
گزينش
اجرا
• انواع تصميم گيري
• تصميم گيري فردي
• تصميم گيري گروهي
• روشهاي تصميم گيري
• تصميم گيري بر اساس نظر اكثريت
• همراه سازي اعضاء
• اخذ نظرات كتبي
• اتخاذ تصميم در فرصت مناسب تصميم گيري بر پايه احساس يا بر پايه عقل
• استفاده از رايانه در تصميم گيري
• هدف كلي
نحوه اعزام تيمهاي ورزشي
و طبقه بندي سطح مسابقات
• هدفهاي رفتاري
آشنايي با :
طبقه بندي سطح مسابقات
نحوه سازماندهي وبرنامه ريزي اعزام برون مرزي
تقسيم بندي گروههاي ورزشي
• طبقه بندي سطح مسابقات
• مسابقات منطقه اي
• مسابقات قهرماني قاره اي
• مسابقات بين المللي
• بازيهاي قاره اي
بازيهاي آسيايي
بازيهاي آفريقايي
بازيهاي پان امريكن
• مسابقات قهرماني جهان
• بازيهاي المپيك
• وظايف اصلي سرپرست هيات ورزشي قبل از اعزام
• تقويم روز شمار كاري
• انتخاب كادر اجرايي
• تهيه فهرست وسايل مورد نياز هر يك از تيمها ي ورزشي
• تهيه فهرست وسايل مورد نياز هيات اعزامي
• تهيه فهرست لوازم شخصي مورد نياز اعضاي هيات
• ارتباط با كميته بر گزاري مسابقات
• كسب اطلاعات لازم در مورد كشور ميزبان
• برگزاري جلسات منظم با سرپرستان و مربيان تيمهاي اعزامي
• برگزاري جلسه عمومي
• نظارت بر نحوه انجام تمرينهاي تيمهاي اعزامي
• اعزام چند نفر به كشور ميزبان قبل از حركت هيات ورزشي
• برنامه ريزي در مورد نحوه اعزام هيات
• برنامه ريزي در مورد نحوه بازگشت هيات
• تهيه گزارش دقيق از كارهاي انجام شده
• وظايف سرپرست كاروان در كشور ميزبان
• تشكيل جلسه هاي هماهنگي با سرپرستان تيمهاي شركت كننده هرشب در ساعت معين .
• تشكيل جلسه هاي هماهنگي با كادر اجرايي همه روزه در ساعت تعيين شده .
• نظارت دقيق بر حسن انجام وظايف كادر اجرايي و دفتر سرپرستي .
• كنترل حضور منظم تيمهاي شركت كننده در تمرينات و مسابقات.
• حضور در جلسات تمريني تيمهاي شركت كننده حاقل يك تا دو بار در طول بازيها.
• حضور در مسابقه هاي تيمهاي مختلف ورزشي طبق برنامه ريزي دقيق .
• مطالعه و بررسي گزارش كتبي روزانه سرپرستان تيمها و رسيدگي به مشكلات و مسائل آنها.
• حضور در جلسات روزانه سرپرستان هياتهاي ورزشي كشور هاي شركت كننده .
• نظارت بر امور پزشكي ، اسكان ، بهداشت و تغذيه اردوي ورزشكاران .
• تماس مستمر با كميته برگزاري بازيهاي جهت طرح موضوعات مورد نظر .
• كنترل ورود ،خروج ووضعيت حضور و غياب كليه اعضاي كاروان در پايان هر روز .
• تشويق مادي و معنوي ورزشكاراني كه موفق به كسب مدال مي شوند.
• تشكيل حداقل 2تا 3 جلسه عمومي فرهنگي تفريحي با حضور تمامي اعضاي كاروان .
• برنامه ريزي در مورد حضور تعدادي از اعضاي كاروان ورزشي براي مراسم برافراشتن پرچم.
• تدوين برنامه بازديد مسئولان كميته ملي المپيك سازمان تربيت بدني و رؤساي فدراسيونها از دهكده بازيها.
• تدوين برنامه بازديد خبر نگاران ،عكاسان و نمايندگان صدا و سيما از دهكده بازيها.
• تهيه متن سخنراني براي مراسم برافراشتن پرچم .
• نظارت برنحوه حضور سر پرستان تيمهاي شركت كننده در جلسات فني .
• مطالعه گزارشهاي روزانه واصله از بخش پزشكي مسئولان اجرايي كاروان .
• تماس مستمر با مسئولان كميته ملي المپيك ، سازمان تربيت بدني و روساي فدراسيونهاي ورزشي.
• تمرين رژه ورزشكاران براي مراسم افتتاح بازيها.
• نظارت برنحوه توزيع ياد بود ها و هدايا به هياتهاي شركت كننده از ساير كشور ها
• دعوت از سرپرستان كشور هاي دوست و مسلمان جهت بازديد از اردوي ورزشكاران كشورمان .
• نظارت دقيق بر نحوه انجام هزينه ها در هر روز .
• محاسبه هزينه هاي انجام شده و تسويه حساب با كميته بر گزاري بازيها در ارتباط با وجوه پرداختي براي هر فرد ( اسكان ، تغذيه و حمل و نقل ) .
• بررسي صورتحساب هتلها و تسويه حساب حداقل24 ساعت قبل از باز گشت آخرين گروه .
• نظارت دقيق بر برنامه هاي بازگشت گروهاي ورزشي به كشور .
وظایف سرپرستان ومدیران تیم های ورزشی در مراحل مختلف، متفاوت و در عین حال بسیار ضروری و حیاتی است که عمل به آنها در زمان های مناسب می تواند از بروز بسیاری از ناهماهنگی ها جلوگیری کند. به طور کلی اعزام تیم ها به مسابقات ممکن است در سطح کشور(ملی) و یا به خارج از کشور(بین المللی) باشد. بدیهی است که وظایف سرپرستان برای هر یک از مسابقات متفاوت خواهد بود.
در اینجا به مهمترین وظایف سرپرستان در قبال تیم های ورزشی در سطح کشور اشاره می شود:
الف) وظایف سرپرستان قبل از اعزام(مسابقات کشوری):
۱- فعالیت های مدیریتی، شامل آگاهی از آیین نامه ها، آدرس و تلفن محل مسابقات، هماره داشتن کروکی و نقشه شهر محل برگزاری مسابقات.
۲- پیش بینی بودجه های مورد نیاز با در نظر گرفتن تعداد افراد، بعد مسافت و مدت زمان برگزاری مسابقات.
۳-کنترل مدارک ورزشکاران مانند معرفی نامه رسمی از سازمان اعزام شونده، گواهی سلامت، فیش های مربوط به پرداخت حق شرکت، بلیط ها، عکس و آدرس و شماره تماس ورزشکاران.
۴-کنترل وسایل عمومی از قبیل وسایل ورزشی، بهداشتی و ...
ب) وظایف سرپرستان در هنگام برگزاری مسابقات
۱- همراه داشتن کلیه مدارک ورزشکاران
۲- ارائه مدارک مورد نیاز به کمیته پذیرش
۳- دریافت برنامه ها ومعرفی نامه های مورد نیاز از قبیل: برنامه های مسابقات، برنامه های فرهنگی وفوق برنامه ای و...
۴- رسیدگی به مشکلات ورزشکاران در محل برگزاری مسابقات
۵- شرکت در کلیه جلسات برگزار شده از طرف مسئولین برگزاری
۶- تشکیل جلسه هماهنگی با مربی تیم یا کاروان ورزشی جهت اطلاع رسانی
۷- تشویق کاروان ورزشی( مادی و معنوی)
ج) وظایف سرپرستان بعد از اتمام مسابقات
۱- هماهنگی جهت شرکت در مراسم اختتامیه
۲- دریافت جام قهرمانی در صورت کسب مقام و یا یادبود مسابقات
۳- انجام هماهنگی و نظارت بر تسویه حساب تیم و یا کاروان ورزشی
۴- تقدیر و تشکر از مسئولین ستاد برگزاری
۵- انجام هماهنگی با کاروان ورزشی جهت بازگشت تیم ها
۶- تنظیم بولتن و ارائه گزارش نهایی به مسئولین اعزام کننده تیم و سرپرست
با توجه به نوع رشته ورزشی کوهنوردی و سنگنوردی اندام تحتانی و پاها بیشترین نقش وفعالیت را در انجام این رشته ورزشی دارد. و قاعدتا شایعترین آسیب های ورزشی در کوهنوردی صدمات اندام تحتانی و پاها میباشد.مفاصل زانو و مچ پا نیز از حساسترین مفاصل بدن میباشند که در ورزش کوهنوردی در معرض مستقیم ضربات متوالی و متناوب میباشند.نتیجه اینکه برای پیشگیری از آسیب های پا میبایست به سلامت پا بیشتر توجه نمود ودر این میان اهمیت کفش مناسب و تاثیر آن بر سلامت بدن بوضوح قابل درک است.
انواع کفش: امروزه با توجه به پیشرفت تکنولوزی بنا به نوع برنامه انواع مختلفی از کفشها برای فعالیت های مختلف در بازار یافت میشود: انواع کفش مورد استفاده در ورزش كوهنوردي:
-1سنگ نوردی:با شکل خاص و مواد خاصی تولید میشود.
-2کوهپیمایی:این نوع کفش آج کمتری دارد.
-3کوهنوردی نیمه سنگین
-4کوهنوردی سنگین:یک پوش – دو پوش – سه پوش(اکثرا گتر سرخود است)
-5برنامه های ترکیبی:سنگ ویخ :همچون کفشهای پلاستیک
-6کفش یخ نوردی ........-7 موارد 3 تا 6 محلی برای نصب گرامپون دارد. جنس لایه بیرونی کفشهای پلاستیک فایبر گلاس و کربن است. مواد متنوعی که در ساخت کفش استفاده می شود:
-1چرم طبیعی.
-2چرم مصنوعی.
-3پارچه های مخصوص.
-4ترکیبات پارچه ای جدید مثل گورتکس مواد بکار رفته در تخت کفش:
ترکیبی از کربن و لاستیک:معروفترین آن با نام تجاری “ویبرام” است.ماده ای سخت و پر اصطکاک میباشد. خصوصیات لازم برای تخت کفش(کفی کفش) بايد شامل موارد ذيل باشد: 1-قابل انعطاف باشد.
-2ضربه گیر باشد.
-3وضعیت استقرار کف پا را در داخل کفش حفظ کند.
-4عآج های عمیق داشته باشد.
-5اصطکاک خوبی داشته باشد.
-6مقاومت مناسبی داشته باشد. خصوصیات لازم رویه کفش:
-1ضد آب باشد.
-2قابلیت تعریق داشته باشد.
-3تا حدودی برای راحتی پا نرم و قابل انعطاف باشد.
-4محکم باشد.
-5قابل ارتجاع باشد.
-6مقاوم به سرما گرما و عوامل محیطی باشد.
-7بندها تا نزدیکی پنجه پا ادامه داشته باشد.(راحت تر است.بهتر کیپ می شود.درآوردن آن راحت تر است(
-8تا روی پا و قوزکها را بپوشاند.
براي مراقبت بهتر از کفش: در صورت کوچکترین صدمه ای به كفش دراسرع وقت بايد تعمیر شود. بعد از برنامه:
-1کفش را باید شست. 2-با پارچه آنرا خشک کرد.
3-قالب زد(خصوصا در کفشهای چرمی). 4-برای حفظ انعطاف پذیری کفش وجلوگیری از نفوذ آب ورطوبت آنرا خشک کرده و واکس مخصوص بزنید.
-5ازآتش و گرمای زیاد برای خشک کردن کفش استفاده نکنید.
-6برای کفش پلاستیک از اسپری مخصوص محافظت کننده استفاده کنید. اندازه کفش: خیلی گشاد نباشد:ایجاد تاولهای پوستی می کند. خیلی کیپ وتنگ نباشد:به پا فشار وارد می آورد. در صورت عدم رعايت موارد بالاكفش نامناسب به ناخنها وبستر ناخن صدمه میزند. و باعث خستگی پا می شود.
كفش پلاستيك داراي معايب و مزاياي متعددي است:
مزایای کفش پلاستیک:
-1عایق گرمایی خوبی است.
-2محل مناسبی برای بستن گرامپون دارد.
-3سبک است.
-4ضد آب ضد باد و ضد سرماست.
-5یک لایه داخلی نرم دارد مضرات کفش پلاستیک: احتمال شکستن و ترک برداشتن کفش بر اثر سرما وضربه در برنامه های ترکیبی یخ و سنگ دارد. انعطاف پذیری خوبی ندارد. برای استفاده در زمین نرم وکم شیب وپیاده روی مناسب نیست.
مزایای کفش چرم:
قابلیت انعطاف خوبی در برنامه های کوهپیمایی و کوهنوردی دارد. تهویه پا را خوب انجام میدهد.
کفش سنگنوردی: مواردی که در خرید کفش سنگنوردی باید مورد توجه قرار داد:
-1کفش باید راحت باشد.
-2اندازه وشکل کفش تغییر نکند.
-3برای صعودهای اصطکاکی قابل انعطاف باشد.
-4در صعودهای عرضی و طولی باید لبه های سفت وسختی داشته باشد.
-5پنجه کفش که در برگیرنده انگشتان پا است سخت و محکم باشد.
-6کف کفش با دوام ولبه های کناری آن با کیفیت باشد.
-7کفش ضمن آنکه قوزک پا را محافظت می کند باید بیشترین انعطاف را نیزبرای قوزک پا فراهم کند.
-8کفش باید سبک قوی و بادوام باشد.
انتخاب کفش مناسب سنگنوردی:
-1مناسبترین نوع بسته به نوع برنامه های تمرینی میباشد.
-2کاملا چسبیده و جفت پا باشد.
-3در منطقه ای که تنوع گسترده ای از سنگها و دیواره های سنگی است باید کفشی انتخاب کرد که بتواند هم از نظر لبه های کفش وهم از نظر خاصیت اصطکاک بر سنگ جوابگو باشد. عوارض کفش تنگ در سنگنوردی:
-1تاول
-2میخچه
-3پینه
-4فشار بیش از حد به پا
-5خستگی در تمرین وسنگنوردی جنس رویه کفش سنگنوردی:
-1جیر(بعد از مدتی گشاد می شودخصوصا اگر بدون آستر باشد.
-2چرم
-3نایلون مخصوص
-4کتان
-5ترکیبی از مواد فوق همگی مواد فوق می تواند آستر دار یا بدون آستر باشد. هشدارها:
-1کفش سنگنوردی اگر هنگام تمرین خیس شود پس از خشک شدن جمع شده وچروک می شود و هنگام سنگ نوردی پا را ناراحت میکند.
-2هنگام بستن کفش نباید آنرا خیلی محکم کشید زیرا خود این عمل سبب گشاد شدن سریع و صدمه به کفش میشود. مراقبت از کفش سنگ نوردی:
-1هر چه بیشتر مراقبت نمایید کفش بیشتر عمر میکند.
-2در تعمیرات دور کفش باید کف کفش نیز عوض شود چون تناسب جنس دور و کف کفش از بین میرود(کفش تعمیر شده بیشتر در تمرینات استفاده میشود).
-3برای دستیابی به بهترین کارایی کفش کف ودور کفش پیش از هر بار استفاده با مسواک ویا فرچه کاملا تمیز شودسپس با کمی آب شسته و خشک شود تا تمیز و عاری از گرد وخاک باشد.
-4در طی صعود یک مسیر طولانی عمل تمیز کردن کفش را میتوان باهمراه داشتن کمی آب و یک عدد مسواک و یک تکه پارچه چندین مرتبه تکرار کرد.
-5اگرکفش سنگنوردی (ویا کوهنوردی)با آب دریا خیس شود باید آنرا با آب شیرین کاملا شست تا هر نوع نمک و مواد دریایی که سبب پوسیدگی و خوردگی درزهای دوخته شده وسوراخ های بند کفش می شود از آن خارج شود.
-6همیشه کیسه ای مناسب برای حمل کفش سنگ نوردی تهیه شود.
-7اگر کفش فاقد سوراخ فلزی در محل عبور بند کفش است باید ازبند کفشهای پهن استفاده شود تا از پاره شدن محل بند کفش جلوگیری شود.
-8دربندکشی کفش دقت شود آنها به نوبت از پایین به بالا کشیده شوند طوری که کفش تمامی قسمتهای پا را احاطه کند
سرما زدگی
سرمازدگي عمومي يا هيپو ترمي:
كوهنوردي و ورزشهاي طبيعي نظير اسكي،غار نوردي،سنگنوردي،... از ورزشهايي است كه فرد در تماس مستقيم با سرما ،رطوبت،باد و...بوده و همواره در معرض سرمازدگي وهيپوترمي مي باشد.
زمانی که حرارت بدن انسان به دمای زیر 35 درجهء سانتیگراد می رسد سرمازدگی عمومي يا هيپو ترمي به انسان دست می دهد.سرمازدگی های متوسط را می توان به خوبی درمان نمود.اما زمانی که حرارت بدن به زیر 36 تا 24 درجه سانتیگراد می رسد شانس بهبودی بسیار ضعیف می باشد.
توانايي بدن در مقابله با سرما بسيار كمتر از توان آن براي مقابله با گرما است و در واقع روش اصلي براي گرم نگه داشتن بدن استفاده از لباس و پوشش مناسب است . علاوه بر اين عواملي مثل :ارتفاع،خستگي , تغذيه نامناسب ،كم آبي (شرايط موجود در ورزش كوهنوردي), سابقه بيماري (مرض قند , بيماري قلبي - عروقي يا تنفسي , ...) , مصرف داروهاي خاص (مثل داروهاي فشارخون , الكل ،مواد مخدر) , نامناسب بودن لباس و پوشش فرد و عوامل مختلف ديگري نيز باعث مستعد شدن فرد به كاهش درجه ي حرارت بدن و آسيب هاي ناشي از آن خواهد بود .
عدم تحرك براي مدت طولاني (مثلآ در صعود هاي تركيبي وصعود از يخچالها ) به علاوه ي سردي هوا , رطوبت بالا , وزيدن باد و خيس بودن لباس ها گرفتار شدن در بهمن نيز باعث مستعد شدن فرد و بروز سريع تر و شديدتر آسيب هاي ناشي از سرما خواهد شد .
در موارد آسيب هاي ناشي از سرما نيز پيشگيري بر درمان مقدم است و با رعايت اصول مقابله با سرما حتي در بدترين شرايط آب وهوا نيز مي توان از بروز آنها جلوگيري كرد .
رطوبت هوا به همراه وزش باد باعث از دست رفتن درجه ي حرارت بدن مي گردد . به ويژه هرچه سرعت باد بيشتر باشد , كاهش درجه حرارت بدن سريع تر خواهد بود . وزش باد تند در يك آب و هواي سرد و مرطوب به سرعت باعث كاهش درجه حرارت بدن فرد خواهد شد .
دربرخي شرايط مانند قرار گرفتن طولاني در معرض آب و هواي بسيارسرد و يا غوطه ور شدن در آب بسيار سرد(همچون پيمايش غار هاي رودخانه اي ), بدن توانايي توليد حرارت لازم براي مقابله با سرماي محيطي را ندارد و در نهايت دچار كاهش دماي عمومي بدن مي گردد . به اين حالت اصطلاحاً هيپوترمي گويند . در اين حالت هيپوتالاموس مغز دچار اشكال در عملكرد مي شود و بدن قادر به كنترل دماي قسمت مركزي خود نيست و درجه حرارت مركزي بدن از 37 درجه به كمتر از 35 درجه سانتي گراد خواهد رسيد . افراد سالخورده و ضعيف بخصوص اگر لاغر , خسته و گرسنه هم باشند بيشتر مستعد هيپوترمي هستند.
علائم و نشانه ها :
1- فرد احساس سرمای شدید میکند.
2-بی اختیار لرز شدیدی به مصدوم دست می دهد و بدن آنها دچار لرز مي شود .
3- پوست سرد وخشك و رنگ پریده مي شود.
4- نبض كند مي گردد.
5- تعداد تنفس بيمار كمتر از حالت طبيعي مي شود .
6- درجه حرارت بدن به 35 درجه يا كمتر مي رسد .
7- در مراحل بعدي بیهوشی به فرد دست ميدهد:تشخیص تنفس و ضربان قلب مصدوم دائما مشکل تر می شود.
8- خواب آلودگي ظاهر مي شود كه ممكن است به كُما منجر شود .
9- ممكن است ايست قلبي رخ دهد .
ساير علائم عبارتند از :
پوست سرد : يكي از علائمي كه دلالت بر افت دماي بدن و بروز حالت هيپوترمي دارد .(به ويژه سرد بودن پوست شكم )
لرز :
از واكنش هاي دفاعي بدن براي گرم كردن خود است و بدن بطور خودكار سعي مي كند تا با افزايش كار عضلات حرارت بيشتري توليد كند و دماي قسمت مركزي خود را ثابت نگه دارد . اما با پيشرفت آسيب و كاهش بيشتر دماي بدن , اين واكنش دفاعي نيز مختل مي شود .
گيج و منگ شدن مصدوم و از دست دادن قدرت قضاوت وتصميم گيري و از دست دادن هماهنگي حركات و فعاليتهاي بدني
اشكال در تكلم و صحبت كردن و همچنين سفتي و انقباض عضلاني از ديگر علائم هيپوترمي مي باشد .
كمك هاي اوليه :
1- با رعايت اصول ايمني ابتدا بيمار را از تماس بيشتر با سرما نظير بادوتماس با سنگ ،يخ وبرف باز داريد.
2-سپس ارزيابي اوليه مصدوم و انجام مراحل ABC (كنترل راه هوايي , تنفس , ضربان قلب ) و ديگر كمكهاي اوليه ي ضروري در صورت لزوم .
3- بيمار را در يك پوشش محافظ بپیچید بطوری که سر و گردن را بپوشاند.نباید دست ها و بازو های مصدوم در تماس با بدنش باشد. زیرا این کار باعث می شود حرارت بدن مصدوم به خارج منتقل شود.
4-انتقال مصدوم به مكان گرم و خشك ودور از باد و ترجيحاً سربسته (مانند پناهگاه , چادر ,غار برفي , ... )
5-خارج كردن لباس هاي مرطوب , خيس يا تنگ مصدوم و در صورت امكان پوشاندن لباس خشك به مصدوم و قرار دادن وي در داخل كيسه خواب يا انداختن پتوي گرم و خشك بر روي او.
6-هيچگاه بدن مصدوم را با مالش گرم نكنيد و او را نيز تشويق به انجام فعاليتهاي بدني و راه رفتن نكنيد .
7-بدليل كاهش درجه حرارت بدن و بروز اختلال در سيستم الكتريكي قلب , هر ضربه ي ناگهاني ممكن است منجر به بي نظمي هاي بسيار شديد و كشنده در ضربان قلب فرد گردد . بنابراين حتي براي خارج كردن لباس هاي مصدوم ابتدا آنها را قيچي و سپس از بدن مصدوم خارج كنيد .
8-در صورتي كه فرد هوشيار است و دچار تهوع و استفراغ شديد نيست مي توانيد , نوشيدني و غذاي گرم به وي بدهيد .
9-مصدوم را از نظر یخ زدگی وسرمازدگي موضعي معاینه کنید و در صورت لزوم به درمان آن بپردازید ولي الويت ابتدا با سرمازدگي عمومي مصدوم است.
10-نباید به مصدوم بيهوش نوشیدنی بدهید.
11-نباید دست یا پای مصدوم را ماساژ دهید یا مصدوم را تشویق کنید که ورزش کند.
نكته : براي كنترل نبض مصدوم مبتلا به هيپوترمي بايد حدود 30 تا 45 ثانيه صبر كنيد.
مهم : حتي در صورت فقدان هوشياري و ديگر علائم حياتي مثل تنفس و نبض نبايد فرد را مرده قلمداد كرد .
پروتئین ها مواد مغذی اصلی هر سلول زنده هستند. در ساختمان آنها نه تنها کربن
، هیدروژن و اکسیژن وجود دارد، بلکه ازت و گاهی گوگرد نیز موجود می باشد. پروتئینها مسئول انجام اعمال گوناگونی هستند. نقش آنها از تشکیل ماده انقباضی عضلات گرفته تا ساختن بعضی از هورمون ها، آنزیم ها و آنتی کورها، تبدیل انرژی شیمیایی به کار و انتقال اکسیژن و هیدروژن متنوع می باشد.
ب ) با ترکیب اسیدهای آمینه با هم، پلی پپتیدها بوجود می آیند. از ترکیب پلی پپتیدها با هم، تعداد قابل توجهی مولکول پروتئین حاصل شود.
اسیدهای آمینه شکل نهایی متابولیسمپروتئین ها هستند، قابل انتشار بوده و شامل مواد ساده ای است که مصارف مختلفی دارند:
الف) ذخیره موقتی در بافت ها
ب) سنتز پروتئین ها: با اسیدهای آمینه بافتهای مختلف، پروتئین ها سنتز می شوند.
ج) دز آمیناسیون – ترانس آمیناسیون: با سوختن اسید آمینه، بعد از آنکه اسید آمینه عامل آمینی (NH2) را از دست داد، یک اسید چرب باقی می ماند که حدوداً 90 درصد انرژی موجود در اسید آمینه را در بر می گیرد و در زمان کمبود انرژی یا مصرف بیش از حد پروتئین، اسید آمینه پس از دست دادن ازت خود می سوزد.همچنین اسیدهای آمینه در بدن با جا به جا کردن ازت (ترانس آمیناسیون) به یکدیگر تبدیل می شوند.
پس از اینکه فرد ورزشکار از میزان انرژی مورد نیازش اطلاع کافی به دست آورد، بایستی 15 تا 17 درصد میزان انرژی را به دست آورده ، تقسیم بر عدد 4 کند ، عدد به دست آمده گرم پروتئین مورد نیاز ورزشکار است که باید از طریق غذا در طول روز تامین شود. برای ورزشکارانی که نیاز به افزایش حجم عضلات دارند، از 17 درصد و برای دیگر ورزشکاران از 15درصد انرژی، برای محاسبه پروتئین مورد نیاز باید استفاده کرد.
17 – 15 درصد میزان انرژی مورد نیاز ورزشکار (تقسیم بر) 4 = گرم پروتئین مورد نیاز ورزشکار
پروتئین ها بخشی از ترکیبات مواد غذایی هستند که با مقدارهای مختلف در آنها موجودند. پروتئین های دارای منشاء حیوانی کیفیت خوبی دارند. با وجود این بعضی از مواد غذایی گیاهی «حبوبات، غلات، نان...) دارای مقادیر کمی پروتئین هستند که ارزش حیاتی آنها پایین تر از پروتئین های حیوانی است، اما به مقدار آنها جالب توجه هستند. در مورد منابع غنی از پروتئین بطور کامل توضیح می دهیم:
1-گوشت قرمزگوشت های گاو، گوسفند، اسب، صرف نظر از آنکه چه قسمتی از بدن حیوان باشد، دارای ویژگیهای تغذیه ای شبیه به هم هستند. مزّیت تغذیه ای گوشت به غنای پروتئینی آن بستگی دارد (15 تا 20% گوشت، پروتئین است). گوشت غنی از فسفر، آهن و ویتامین های گروه B (مخصوصاً B1 ) است. میزان چربی های آن بر حسب نوع حیوان و قسمت بدن به طور قابل توجهی متغیراست. به طور متوسط 170 کیلوکالری برای هر 100 گرم، انرژی تولید می کند. ارزش غذایی « گوشت قرمز برابر گوشت سفید» است. گوشت کاملاً پخته شده همان ارزش گوشت خام یا گوشتی را دارد که مختصراً پخته شده باشد. اما پختن کامل برای از بین بردن انگل ها (مخصوصاً تنیا ) لازم است.
ویژگیهای خاص بعضی از گوشت های قرمز
- گوشت گوسفند اغلب چرب است، حتی وقتی کم چربی ترین بخش های آنها مصرف گردد.
- گوشت گوساله غنی از نوکلئوپروتئین ها است و مصرف خیلی زیاد آن می تواند عمل عضلات را مختل کند.
- اسب دارای گوشت کم چربی است (2% چربی). برخلاف آنچه مدتهای مدید فکر می شد، نباید بصورت خام مصرف شود.
- گوشت ها ترجیحاً بهتر است بصورت کباب یا بریان شده مصرف گردند و از گوشتهای سرخ شده، روغن پرشده، آبگوشت و سس های چرب که دارای هضم مشکل هستند، خودداری شود.
- گوشتهای چرخ شده نباید مصرف گردند، مگر با رعایت احتیاط کافی و بصورت گوشت چرخ شده و یخ زده . اگر گوشت را در منزل، خودتان چرخ کرده و تا دو ساعت بعد، آن را مصرف کنید خیلی بهتر است و یا اینکه چرخ کردن گوشت توسط فروشنده در مقابل خودتان انجام شود و تا دو ساعت بعد مصرف گردد یا در دمای 19- درجه فریز شود.
- گوشتها را نباید بصورت خام مصرف کرد.
برای خریداری گوشت حتماً به تازگی و زمان تولید آن دقت کنید و برای نگهداری طولانی در دمای 18- درجه نگهداری شود.
نگهداری طولانی مدت و کیفیت بهداشتی پایین، ارزش غذایی پروتئین موجود در گوشت را کاهش می دهد.
2-فرآورده های امعاء و احشاء، ماکیان و گوشت شکار
الف) امعاء و احشاء: زبان و دل دارای ارزش تغذیه ای نزدیک به گوشت هستند.
- جگر از جالب ترین احشاء است. به همین جهت است که مصرف یک بار در هفته آن را برای ورزشکاران توصیه می کنیم (اما نباید بیش از یک بار در هفته مصرف گردد چون دارای نوکلئو پروتئین ها و کلسترول است). جگر یک منبع قابل توجه پروتئین( 20 تا 22 درصد)، آهن، عناصر کمیاب، فسفر، ویتامین های گروه B (B1, B2, B6, pp, B12) و ویتامینAاست. جگر بره دارای ارزش تغذیه ای معادل جگر گاو(غنی ترین جگر) است.
- امعاء و احشاء دیگر: پاچه، کله، سیرابی، و مغز از نظر بافت عضلانی فقیر، اما غنی از نظر نوکلئو پروتئین ها هستند و قابل مقایسه با ارزش تغذیه ای جگر نمی باشند. پس آنها را باید خیلی کم مصرف کرد. چون دارای چربی زیاد هستند، خصوصا در زمان پیش از مسابقات نباید مصرف شوند.
ب) ژامبون ها و سوسیس های خشکی که خیلی چرب نیستند، می توانند جایگاهی در تغذیه ورزشکاران داشته باشند، ولی سطح پروتئین آنها پایین است.
ج) ماکیان: گوشت ماکیان دارای ارزش تغذیه ای نزدیک به گوشت قرمز است، البته میزان چربی در گروهی از آنها مثل جوجه کبوتر و بوقلمون کم (6 تا 12 درصد) و در مرغ، غاز و اردک بالا (18 تا 32 درصد) می باشد. میزان اسیدهای چرب غیر اشباع آنها یکی از نکات مثبت است.
د) گوشت شکار کم چربی است: مانده آنها نباید مصرف گردد، به صورت بریان یک منبع عالی پروتئین است.
3- ماهی ها
ارزش تغذیه ای ماهی مشابه گوشت است. ماهی غنی از پروتئین (15 تا 20 درصد)، فسفر، گوگرد، آهن (آهن کمتری نسبت به گوشت دارد)، مس و ید است، همچنین غنی از ویتامین های گروه B می باشد. ماهی های چرب حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین های A وD هستند.
ارزش انرژی زایی ماهیها برحسب میزان چربی آنها از 80 تا 200 کیلوکالری برای هر 100 گرم متغیر است، اما در هر حال این چربی ها با ارزش هستند، چون دارای اسیدهای چرب با یک پیوند دوگانه و یا چند پیوند دوگانه هستند و در بین اسیدهای چرب دارای چند پیوند دوگانه، اسیدهای چرب امگا– 3 وجود دارد. در پخت ماهی نیز باید همان نکات احتیاطی که در مورد گوشت توصیه شده رعایت کنید: ماهی را کباب کنید یا در فر یا با بخار آب طبخ نمایید.
از کاربرد سس ها، سرخ کردن و در آبنمک خواباندن ماهی که موجب مشکل شدن هضم آن می گردد خودداری کنید.
4-تخم مرغ
ارزش تغذیه ای آن خیلی نزدیک به مواد غذایی است که قبلاً مورد مطالعه قرار دادیم. تخم مرغ حاوی 14 درصد پروتئین است، که از نظر کیفیت بهترین بوده و بیشترین تعادل اسیدهای آمینه در بین تمام مواد غذایی را داراست. چربی های آن (12 درصد) در زرده تجمع یافته اند و سفیده عملاً فاقد چربی است.
آنچه مربوط به املاح می گردد: سدیم عمدتاً در سفیده وجود دارد، آهن، پتاسیم و کلسیم به مقدار خیلی کم در سفیده وجود داشته و می توان گفت که فقط در زرده وجود دارند. زرده همچنین از نظر ویتامین ها غنی تر است:
دو سوم ویتامین های B1 ، B2 و کل ویتامین های A و D در زرده وجود دارد. تخم مرغ تازه یا «خیلی تازه» که دارای تاریخ بسته بندی است دارای بیشترین ضمانت می باشد. به استثناء موارد عدم تحمل، تخم مرغ تازه و خوب تهیه شده، پخته شده بصورت نرم یا سفت، دارای هضم آسان است. و این مسأله تخم مرغ را غذای مناسبی برای زمان تمرین و پیش از مسابقات می کند. یادآوری می کنیم که پروتئین های سفیده تخم مرغ اگر پخته نباشد، توسط بدن قابل استفاده نیست. تخم مرغ بکار رفته در مخلوط های غذایی مثل سوپ ها، دسرها، شیرینی های سبک (بدون خامه) همیشه خوب هضم می گردد.
5-فرآورده های لبنی
لبنیات منابع پروتئین، با ارزش حیاتی بالا هستند و بخصوص از نظر کلسیم تا حد قابل توجهی غنی می باشند. کلسیم موجود در لبنیات بهترین شرایط جذب را دارد و با فسفر متعادل بوده و با مقدار کمی ویتامینD همراه است.
اگر فرد ورزشکار تمایل بیشتری به مصرف لبنیات داشته باشد، می توان بخشی از سهم گوشت را با لبنیات جایگزین کرد، ولی نمی توانیم به جای لبنیات گوشت را توصیه کنیم، چون ورزشکار دچار کمبود کلسیم می شود.
الف - شیر
در ایرانشیر گاو بیشتر مصرف می گردد. شیر یک ماده غذایی تقریباً کامل است که تنها از نظر ویتامین Cو آهن فقیر است. مقدار پروتئین های آن 5/3 درصد، کربوهیدارت 5 درصد و مقدار استاندارد چری 5/3 درصد در نظر گرفته شده است. شیر غنی از کلسیم و فسفر و حاوی پتاسیم، سدیم، کلر، ویتامین های گروه B، ویتامین Aو در تابستان کمی ویتامینDاست. دارای آب خیلی زیاد است و ارزش انرژی زایی متوسط می باشد: 70 کیلوکالری برای 100 گرم شیر. بزرگترین مسئله در مصرف شیر بهداشت آن است.
* شیرهای تغییر داده شده: شیرهای تغلیظ شده و شیر خشک
- شیر تغلیظ شده بدون شکر – طریقه مصرف: یک حجم شیر را با یک حجم آب مخلوط نمایید. شیر بدست آمده، ارزش شیر معمولی را داشته و همان کاربرد را دارد.
- شیر تغلیظ شده شیرین – یک ماده غذایی با انرژی زیاد است. طریقه مصرف: یک حجم شیر را با دو حجم آب مخلوط کنید. از آن می توان برای تهیه مواد غذایی شیرین نیز استفاده کرد.
- شیر خشک: کمتر از 6 درصد آب دارد. انواع مختلفی از شیرهای خشک وجود دارد که عبارتند از: شیرخشک کامل، شیر خشک بدون چربی، شیر خشک دارای شکر یا بدون شکر. برای مصرف آنها100 گرم شیر خشک را در 9/0 لیتر آب حل می کنیم. شیری که بدین ترتیب تهیه می گردد دارای ارزش تغذیه ای شیر اولیه است و مصرف کردن این نوع شیرها برای غنی کردن پروتئین مصرفی ورزشکار کارایی زیادی دارد.
برخلاف اعتقادی که هنوز به طور گسترده وجود دارد، ماست بدون کلسیم نمی باشد، بلکه ماست یک منبع کلسیم است که همان ارزش شیر را دارد و می توان گفت ماست نوعی شیر اختصاصی است.
* دسرهای دارای شیر و بستنی
این دسته شامل خامه، دسرها، شیرینی های تهیه شده با آرد، شیرینی خامه ای ، کافه گلاسه و همچنین بستنی ها، بستنی تخم مرغی و بستنی میوه ای می باشد.
دسرها بر حسب ترکیباتشان، کم و بیش منبع پروتئین و کلسیم هستند، اما تمام آنها دارای مقدار مهمی قند ساده نیز می باشند.
قابلیت هضم بستنی ها، بستگی به ترکیب و درجه حرارت آنها دارد. مقدار زیاد خامه اغلب دارای هضم مشکل است. در صورتی که سرد مصرف شود، هضم مشکل تری دارد. از خوردن این مواد غذایی در دوران مسابقات و مخصوصاً روزهای مسابقات باید خودداری کرد.
ب- پنیرهاپنیرها عملاً فاقد کربوهیدرات هستند. قسمت اعظم ویتامینهای گروه B پنیر، به استثناء ویتامینهای B2 و B12 وارد لاکتوسرم شده، از بین می رود. میزان ویتامینAپنیر زیاد است (غیر از پنیرهایی که از نظر چربی فقیر هستند).
ارزش انرژی زایی پنیرها (از 100 تا 400 کیلوکالری بر حسب آنکه پنیر تازه باشد یا دارای بافت سفت ) متغییر است.
مواد زیر دارای گرم پروتئین مساوی هستند:
- 100 گرم گوشت قرمز یا سفید یا امعاء و احشاء
- 100 گرم ماهی (وزن خالص)
- 2 عدد تخم مرغ
- نیم لیتر شیر یا معادل آن از لبنیات.
هیچ وقت نباید یک ماده غذایی لبنی را بدون جایگزین کردن با ماده لبنی دیگری که بهتر قابل تحمل است، حذف کرد.
یک چهارم لیتر شیر معمولی را می توان با مواد زیر جایگزینی کرد:
با استفاده از مطالعات میشل می توان ارزش تغذیه ای پروتئین های مختلف را با هم مقایسه کرد. ارزش 100 به تمام پروتئین هایی داده می شود که قادر باشند بدون افزایش ازت ادارای، تعادل ازت را در یک دوره کوتاه بدون دریافت پروتئین برقرار کنند.
از این چند عدد می توان استنباط کرد که ارزش بیولوژیکی پروتئین ها یی که دارای ترکیبی از اسیدهای آمینه ای هستند که خیلی به پروتئین های ساختمانی بدن انسان نزدیک است، بالاتر از پروتئین های گیاهی می باشد. همچنین نتیجه گرفته می شود که این پروتئین ها دارای ضریب هضمی بیشتری هستند. به این پروتئین های حیو؍
بطور معمول در هر فرد سالم دو کلیه وجود دارد که هر یک در یکطرف ستون مهره ها و زیر دنده های تحتانی واقع شده اند. کلیه ها به رنگ قرمز متمایل به قهوه ای بوده و از نظر شکل شبیه لوبیا می باشند. هر کلیه به اندازه مشت بسته فرد است. اکثر اعضائ بدن برای عملکرد مطلوب وابسته به کلیه ها هستند
وظایف کلیه ها
مهمترین وظیفه کلیه ها برداشت مواد زائد از خون و بازگرداندن خون تصفیه شده به بدن می باشد. هر دقیقه حدود یک لیتر خون (یک پنجم خونی که توسط قلب پمپ می شود) از طریق سرخرگ کلیوی وارد کلیه ها می شود. پس از اینکه خون تصفیه شد خون تصفیه شده از طریق سیاهرگ های کلیوی به بدن باز می گردد.
داخل هر کلیه متجاوز از یک میلیون واحد بسیار ریز عملکردی بنام نفرون وجود دارد. هر نفرون از یک صافی بسیار کوچک بنام کلافه (گلومرول) که به یک لوله کوچک (توبول) متصل است تشکیل می شود. آب و مواد زائد توسط این صافی از خون جدا می شوند و به داخل لوله های کوچک (توبول ها) جریان پیدا می کنند.
قسمت عمده این آب توسط لوله های کوچک باز جذب می شود و مواد زائد بصورت غلیظ وارد ادرار میشوند تا دفع گردند.
ادرارهای جمع شده از لوله های کوچک وارد قسمت قیفی شکل بنام لگنچه کلیه شده و سپس از طریق لوله ای بنام حالب وارد مثانه می شود. مثانه ادرار را تا زمانی که ادرار کنید نگهداری می کند. پس از مثانه ادرار از طریق لوله ای بنام پیشابراه از بدن خارج می شود. کلیه سالم بطور معمول یک تا ٢ لیتر ادرار در روز و بر اساس میزان مایعات دریافتی تولید می کند. کلیه سالم قابلیت افزایش فعالیت خود را دارد بطوریکه اگر یک کلیه از دست رود کلیه دیگر بزرگ شده و کار دو کلیه را انجام خواهد داد.
سه وظیفه اصلی کلیه ها:
1-کلیه ها آب بدن را تنظیم می کنند:
برای اینکه بدن شما بدرستی و به نحو مطلوب فعالیت کند لازم است که دارای حجم مناسب آب باشد. یکی از مهمترین وظایف کلیه ها برداشت آب اضافی یا حفظ آب بدن در موارد ضرورت می باشد.
2-کلیه ها مواد زائد را برداشت می کنند:
بسیاری از مواد در خون و مایعات بدن باید در اندازه مناسب وجود داشته باشند تا بدن به درستی عملکرد داشته باشد. برای مثال: سدیم و پتاسیم مواد معدنی هستند که از مواد غذایی بدست می آیند. این مواد معدنی برای سلامتی لازم هستند اما باید در حد معینی نگهداشته شوند. زمانیکه کلیه ها بدرستی فعالیت کنند، مواد زائد از بدن داخل ادرار ترشح می شوند همچنین کلیه ها در تنظیم سایر مواد معدنی در بدن مانند: کلسیم و فسفر که برای تشکلی استخوان لازمند، کمک می کنند مواد زائد مانند: اوره و کراتی نیز باید از بدن خارج شوند . اوره و سایر مواد زائد زمانی که بدن پروتئین ها مانند: گوشت را تجزیه می کند، تشکیل می شوند. کراتی نین یک محصول زائد عضلات است. اگر فعالیت کلیه ها کاسته شود، اوره و کراتی نیز در خون افزایش می یابند بسیاری از محصولات زائد اگر از مایعات بدن جدا نشوند برای بدن سمی هستند برای مثال، وقتی فردی دارویی مصرف می کند، مواد زائد شیمیایی که از مصرف این دارو در بدن بوجود می آیند، عمدتا توسط کلیه ها از بدن خارج می شوند.
٣- کلیه ها هورمون می سازند:
کلیه های سالم پیک (پیغام بر) های شیمیایی مهمی بنام هورمون ها را نیز می سازند. این هورمون ها در جریان خون گردش کرده و بعضی از عملکردهای بدن مانند: فشار خون، ساخت گویچه های قرمز و برداشت کلسیم از روده ها را تنظیم می کنند.
علائم بیماری کلیوی
بیماری کلیوی معمولا بی سر و صدا پیشرفت می کند و قبل از ایجاد هر گونه شکایت موجب تخریب قسمت عمده ای از فعالیت و عملکرد کلیه می گردد. بنابراین افراد در معرض خطر پیشرفت بیماری کلیوی باید بطور مرتب مورد ارزیابی قرار گیرند. این افراد کسانی هستند که مبتلا به بیماری قند - دیابت - پرفشاری خون، بیماری عروقی و وابستگان نزدیک افراد مبتلا به بیماریهای ارثی کلیه می باشند
گاهی اوقات افراد با بیماری شدید کلیوی نیز بدون علامت می باشند. این موضوع اهمیت آزمایش خون یا ادرار را در بررسی مشکلات کلیوی روشن می کند. بهرحال شکایات و علائم زیر می توانند نشانگر بیماری کلیوی باشند که در صورت وجود، انجام آزمایشات و بررسی های بیشتر توصیه می شود
بعضی از علائمی که می تواند نشانگر بیماری کلیوی باشد عبارتند از:
خستگی
پرفشاری خون
ورم چشم ها، دست یا پا
دفع ادرار خونی، تیره یا رنگ چای
شب ادراری(بیشتر از یک بار در موقع خواب)
کاهش اشتها(کاهش وزن)
خارش سراسری پایدار
زمانی که کلیه ها نارسا شوند مواد زائد و مایعات در بدن تجمع پیدا کرده و شما نیاز به درمان دیالیز (برای تصفیه خون یا به وسیله ماشین یا از راه شکم و بصورت دیالیز صفاقی) یا پیوند کلیه دارید چگونه می توانید در پیشگیری از بیماریهای کلیوی موثر باشید.
فشار خون خود را بطور منظم چک کنید. فشار خون بالا و کنترل نشده سرعت طبیعی هر گونه بیماری کلیوی را افزایش می دهد. اگر شما مبتلا به بیماری قند، دیابت می باشید، باید بیماری شما تحت کنترل درآید. تعداد زیادی از بیماران کلیوی مبتلایان به بیماری قند می باشند به خصوص و حتی الامکان از مصرف داروهایی که توسط پزشک تجویز نشده اند ماند مسکن ها خودداری کنید. قبل از مصرف هر دارو حتما با پزشک خود مشورت نمائید
سایر داروهای خاص مانند سموم، آفت کش ها و مواد مخدر و ...- نیز می توانند موجب آسیب کلیه شوند. پزشک شما مشکلات و عوارض ناشی از مصرف طولانی مدت و بدون مجوز این داروها را بیان می کند
ورزش طنابزني يك فعاليت بدني كامل و مفرح است كه بصورت انفرادي، دونفره و گروهي با استفاده از طنابهاي كوتاه و بلند و بصورت 2،1 و چند طنابي انجام ميشود. اين ورزش از گذشتههاي دور بعنوان يك بازي و تفريح بين سنين مختلف رواج داشته و ورزشكاران رشتههاي ديگر نيز جهت چابكي و استقامت و هماهنگي عصب و عضله و در نهايت آمادگي جسماني از اين رشته استفاده ميكردند.
· فوايد طنابزني:
1- آمادگي قلب و عروق را بهبود ميبخشد.
2- موجب تعادل وزن بدن ميشود.
3- موجب هماهنگي عصب و عضله شده و سرعت عمل و عكسالعمل را زياد ميكند.
4- چابكي و توان بدني را توسعه ميبخشد.
5- فعاليتي آسان و كمهزينه بوده و براي اجرا نياز به فضا و امكانات خاصي ندارد.
6- در تمام فصول سال قابل اجراست
· وسايل و تجهيزات:
1- فضا و زمين: براي انجام اين ورزش به زمين يا فضاي حداقل به مساحت 3 متر مربع و چنانچه در سالن يا فضاي سرپوشيده انجام شود ارتفاع آن حداقل 3 متر خواهد بود.
2- كفش: بهترين كفش، كفشي است كه كف آن ضمن داشتن ضخامت كافي انعطافپذير باشد.
3- طناب مناسب: در اين رشته از طناب هاي مختلف استفاده ميشود كه با توجه به يك يا دو يا چند نفره برگزارشدن مسابقات طول آن قابل تغيير ميباشد.
7- ردههاي سني: مسابقات اين رشته ورزشي در بخش بانوان و آقايان در ردههاي سني زير برگزار ميشود:
1- زير 14 سال
2- بالاي 14 سال
8- ابعاد زمين مسابقه: مسابقه اين رشته در زمينهاي به اندازه زير انجام ميشود.
- مسابقات انفرادي: الف: سرعت و سرعت استقامت : اندازه 4×4 متر ب:آزاد( نمايشي): اندازه زمين 9×9 متر
- مسابقات تيمي 2 يا 4 نفره:الف:سرعت : اندازه زمين 5×5 متر ب: آزاد ( نمايشي): اندازه زمين 12×12 متر
9- مواد مسابقات:
·انفرادي: الف- سرعت: در 30 ثانيه بيشترين گام پاي راست ب- سرعت، استقامت: در 3 دقيقه بيشترين گام پاي راست ج- سه ضربي يا تريپل: منظور سه بار عبور طناب از زير پا در يك جهش بدون محدوديت زماني است.
د- نمايشي: ورزشكار در مدت 75 - 45 ثانيه بهترين حركات نمايشي را انجام ميدهد.
· تيمي: الف- بين 2 تا 4 نفر، هر نفر يك طناب
1- سرعت و دوبل امدادي: 30×4 ثانيه) 2 نفر اول هر كدام بصورت جاكينگ ( سرعت) به مدت 30 ثانيه و دو نفر بعدي بصورت دوبل هر كدام بمدت 30 ثانيه حركت را اجرا ميكنند.
2- آزاد(نمايشي) دونفره: در مدت 75-45 ثانيه دو نفر هر كدام با يك طناب كوتاه حركات را بصورت هماهنگ اجرا ميكنند.
3- آزاد (نمايشي) چهارنفره: در مدت 75-45 ثانيه چهار نفر هر كدام با يك طناب كوتاه حركات را بصورت هماهنگ اجرا ميكند.
· مسابقه دبل داچ: مسابقه با دو طناب بلند (دابل داچ) انجام ميشود.
1- سرعت: درمدت 45 ثانيه هر 4 نفر بيشترين گام پاي راست را انجام ميدهند.
2- آزاد ( نمايشي): در مدت 75- 45 ثانيه هر 3 نفر بهترين حركات نمايشي را انجام مي دهند.
3- آزاد ( نمايشي): در مدت 75-45 ثانيه هر 4 نفر بهترين حركات نمايشي را انجام ميدهند.
در رابطه با پيدايش طناب بازي بين محققين اختلاف نظر مي باشد بعضي از محققين معتقدند که طناب بازي در يونان باستان آغاز شده و بعضي بر اين باورند که لبتدا در چين و مصر شروع شده و سپس به ساير نقاط گسترش يافته است .
در حال حاضر ميليونها نفر زن و مرد ، پير و جوان در تمام دنيا به طناب بازي مشغولند و از آن لذت مي برند . طناب بازي فعاليتي است که به شکل ساده اش براي کودکان 4 تا 5 سال و بصورت پيشرفته اش براي قهرمانان ورزشي مناسب است . در سال 1980 ميلادي سازمان بين المللي طناب بازي و انجمن طناب بازي کانادا تأسيس شد و در سال 1991 ميلادي فدراسيون جهاني طناب بازي تشکيل گرديد .
طناب بازي يک فعاليت بدني کامل و مناسب است ، روي قلب و عروق و دستگاه تنفس اثر مثبت گذاشته ، باعث ازدياد هماهنگي بين عصب و عضله ، سرعت ، استقامت ، چابکي و ريتم بدن مي شود . طناب بازي ضمن کمک به کنترل وزن بدن به بهبود وضعيت عمومي آن نيز مساعدت مي کند . به بدن فرم داده به ويژه موجب تقويت عضلات پشت ساق پاها مي شود .
از بروز ضعف هاي موجود در پاها به خصوص از صاف شدن کف پاها جلوگيري مي کند . و از همه مهمتر فشارهاي عصبي ، دلواپسي و افسردگي را کم کرده و در نتيجه اعتماد به نفس را افزايش مي دهد .
ضمناً به دانش آموزان امکان مي دهد تا حداکثر فعاليت بدني را در حداقل زمان و مکان و تقريباً بدون داشتن هيچگونه وسيله گران قيمتي انجام دهند .
وسايل مورد نياز
الف ) يک جفت کفش ورزشي چند منظوره که کاملاً اندازه پاها باشد .
ب ) پيراهن و شلوار ورزشي که مانع حرکت آزادانه بدن و تبخير عرق نشود .
ج ) طناب بازي که جنس آن از پلاستيک شيشه اي با دسته هاي کائوچوئي تهيه شده باشد .
د ) براي تمرين طناب بازي فضايي به ابعاد 3*3*3 متر مناسب است . بهتر است کف محلي که در آن طناب بازي مي شود ضربه گير باشد تا به پاها صدمه اي وارد نشود . معمولاً اماکني که کف آنها را پارکت يا تارتان است براي طناب بازي مناسب تر است .
اندازه طناب مناسب جهت تعيين مناسب اندازه طناب ، هر شرکت کننده با در دست گرفتن دسته هاي طناب روي آن مي ايستد . سپس دسته هاي طناب را بطور افقي تا زير بغل بالا مي آورد . در اين حالت طناب کاملاً کشيده است . اگر دو سر طناب پايين تر از خط کمر يا بالاتر از آن باشد طناب براي اين فرد مناسب نيست بنابر اين اندازه طناب بايد تنظيم شود .
در صورتي که طناب براي شرکت کننده بلند باشد براي کوتاه کردن آن مي توان يک يا دوسر طناب را از زير دسته ها گره زد و بالاخره نحوه گذاشتن دسته هاي طناب به گونه اي است که منتهي اليه دسته طناب متصل است در دست گرفته شود و انگشتان شست به سمت بالا قرار گيرد تا گردش طناب به آساني انجام شود .
راهنمايي هاي آموزشي
1- بهتر است براي جلوگيري از بروز حوادث ناگوار از دانش آموزان خواسته شود که قبل از شروع حرکات ، طناب هاي خودشان را چهارلا نموده و در دست چپ نگهدارنده و پس از استقرار در محلهاي مناسب با فرمان معلم شروع به طناب بازي نمايند .
2- لازم است قبل از شروع طناب بازي چند دقيقه براي گرم کردن عمومي بدن اختصاص يابد .
3- دانش آموزان مي يابد در حين طناب بازي بدنشان را راست نگه داشته و به جلو نگاه کنند .
4- در هنگام فرود ، روي سينه پا بوده و کمي زانوهايشان را خم کنند
5- دانش آموزان مي بايد حرکات را به آهستگي شروع کنند و پس از مدتي عضلات بدنشان را منبسط کرده و از انجام دادن طناب بازي لذت ببرند .
ارتباط و اثرات طناب زني با ورزشهاي ديگر
1- ورزشهاي راکتي
يک برنامه طناب زني براي تقويت عضلات چشم ، دست و هماهنگي پاها ، چالاکي دستها و پاها ، براي سرويس زدن ، دريافت کردن و رسيدن به موقع به توپ در رشته هايي مانند تنيس ، بدمينتون ، تنيس روي ميز و اصولاً ورزشهاي راکتي مؤثر بوده و براي استقامت عضلات کمر و دستها و همچنين قدرت گرفتن راکت مفيد ميباشد .
2- ورزشهاي توپي
شامل بسکتبال ، فوتبال ، فوتبال آمريکايي ، بيسبال ، سافتبال و غيره مي باشد . براي پيشرفت و تقويت در موارد زير برنامه طناب زني مي تواند کمک نمايد و سطح ورزشکار را بالا ببرد .
1- ريتم و زمانبندي ورزشکار را تقويت نمايد .
2- شتاب و مقدار جهش در پريدنها را افزايش مي دهد .
3- سرعت و چابکي را در منطقه هاي کوچک بالا مي برد .
4- موجب افزايش قدرت در عضلات بزرگ ران ، زانو و مچ پاها مي شود .
5- هماهنگي بهترين عضلات دست و پا و چشم را بوجود مي آورد .
6- موجب افزايش استقامت و ثبات براي انداختن و پرتاب کردن و بلوکه کردن ، شوت نمودن و نگه داشتن و حتي حمل توپ و ضربه به توپ مي شود .
7- به طور جالبي موجب افزايش قدرت دريبل ، نگهداري توپ ، دريافت و پرتاب کردن آن مي شود .
8- براي اينکه توپ روي پاها باقي بماند و به اصطلاح توپ بچسبد ، مفيد ميباشد .
9- براي اينکه ورزشکار در سطح عالي و بين المللي رقابت نمايد و در آن ميادين بتواند به موقع دستورات مختلف حرکتي را به عضلات خود بفرستد نياز به اجراي برنامه طناب زني دارد .
3- ورزشهاي تشکي
شامل کشتي ، جودو ، ژيمناستيک ، ورزشهاي رزمي و غيره شده که براي تقويت در موارد زير برنامه طناب زني مفيد ومؤثر است .
1- براي تقويت مهارتهاي دست در دست و پا در پا
2- موجب افزايش چابکي در دستها و پاها مي شود .
3- موجب تقويت عضلات کف پائي مي شود .
4- سرعت عمل و عکس العمل را افزايش داده و حرکات و ضربات پرخروش و انفجاري را تقويت مي نمايد .
5- براي تقويت قفل نمودن دستها دورکمر و حالت برعکس يعني گرفتن توسط حريف مفيد مي باشد .
6- مچ پاها و عضلات پاها را براي فرود از ارتفاع زياد تقويت مي نمايد .
7- هماهنگي و تعادل را افزايش مي دهد .
8- موجب بالا بردن سيستم انرژي هوازي و غير هوازي مي شود .
9- براي کنترل وزن و سوزاندن کالري در مدت کوتاه مفيد مي باشد .
4- بوکس
1- طناب زني با بوکس مترادف است و ورزشکاران بزرگ و برجسته اين رشته مانند محمد علي کلي ، سوگار ، ري لونارد ، روبرت دوران ، اوسکاردل هويا ، مايک تسيون و قهرمانان ديگر از برنامه طناب زني به عنوان برنامه اصلي و تمريني خود استفاده مي کرده اند .
2- برنامه طناب زني در ورزش بوکس بايد به گونه اي باشد که انرژي مورد نياز ورزشکار را در مسابقه تأمين نمايد به عبارتي شبيه سازي انجام بگيرد ، يعني انرژي مورد نياز در هر راند و حاصل آن ضربدر راندي که ورزشکار در آن قراردارد توسعه برنامه طناب زني تقويت گردد .
3- بوکسورها نياز به تمرکز ، سريع دويدن ، با قدرت طناب زدن ، دوبار طناب را رد کردن و يک پا در ميان حرکت را انجام دادن ، دارند .
4- طناب زدن سريع و طناب زني با طناب سنگين ، يا افزايش حوله يا کيسه اي به دور طناب مي تواند براي تقويت آمادگي قلبي ، عروقي و انجام حرکتهاي انفجاري مفيد باشد .
5- يک قهرمان بوکس نياز به حرکتهاي پا دارد و خيلي برايش مهم است ، طناب زني به پيشرفت و تقويت آن کمک مي کند . اجراي برنامه طناب زني موجب تقويت و پيشرفت حرکات پا در ورزش بوکس مي شود .
6- موجب تقويت عضلات کف پائي مي شود که معمولاً بوکسورها براي بالا بردن تعادل خود به آن نياز دارند .
7- موجب تقويت تغيير وضعيت يا به اصطلاح جا خالي بوکسور مي گردد
8- موجب تقويت سرعت عکس العمل ، هماهنگي ، تعادل ، ريتم و قدرت دستها و پاها و کمر و ساعدها مي شود.
5- رزشهاي چوبي مانند هاکي و غيره
1- برنامه طناب زني موجب افزايش قدرت چوب دستي شده و عضلات مچ و دستها را تقويت مي نمايد .
2- براي زدن ضربات کنترلي در بازيها مفيد است .
3- مچ پا و زانوها را براي چرخشها ي سريع آماده مي نمايد .
6- دو و ميداني
1- طناب زني در موقعيکه ورزشکار شروع به چرخش محيطي بصورت انفجاري مي نمايد ، تعادل آن را پيشرفت مي دهد مانند پرتاب ديسک و چکش
2- در موقع استارت سريع ، ورزشکار شتاب عمودي به خود مي گيرد .
3- تمرکز روي پيروزي را افزايش مي دهد .
4- موجب افزايش قدرت زانوها ، پاها و مچ پاها مي شود .
7- دوچرخه سواري
شامل موارد دوچرخه سرعت ، جاده اي ، کوهستان و غيره
1- موجب افزايش قدرت گرفتن فرمان دوچرخه مي شود .
2- قدرت و استقامت شانه ها ، زانوها و آرنج و چالاکي پاها را افزايش مي دهد .
8- سوارکاري
1- طناب زني به قدرت پاها ي ورزشکار کمک مي کند .
2- موجب تقويت عضلات برگشت معده که براي سوارکاري روي اسب مورد نياز است ، مي گردد.
3- موجب تقويت کنترل و تعادل بدن در هنگام سوار کاري پرش با اسب مي شود.
4- موجب تقويت استقامت ، توان و قدرت ورزشکار مي شود .
5- قدرت مچ دست را براي گرفتن و مهار کردن در اسب سواري افزايش مي دهد .
9- ورزشهاي آبي
مانند شنا ، واترپلو ، غواصي ، چهار شنا و غيره
1- ورزشهاي آبي نياز به حجم زياد و ظرفيت بالاي ششها دارد و اجراي برنامه طناب زني براي تقويت آن بسيار مفيد است .
2- براي حرکات انفجاري ، چرخش بهتر ، استارت و برگشت بهتر مفيد است .
3- برنامه طناب زني ريتم ، زمانبندي و تمرکز را بهبود مي بخشد .
10-ورزشهاي روي يخ
مانند اسکيت ، پاتيناژ ، اسکيت سرعتي ، هاکي و غيره
1- قبل از قرار گرفتن روي يخ طناب زني بطور عالي براي گرم کردن بدن بسيار مفيد است .
2- قدرت زانو و آرنج را افزايش مي دهد .
3- تعادل ، هماهنگي ، قدرت انفجاري و زمان بندي براي پريدن و يا چرخيدن و حرکتهاي سريع پا را نيز توسعه مي دهد .
4- فعاليت بسيار مفيدي است براي خارج از پيست
5- براي اجراي حرکتهاي ظريف و دقيق ، بايد در همه اندامها قدرت و هماهنگي مناسبي بوجود آمده باشد که برنامه طناب زني ميتواند بسيار مفيد واقع شود .
11-ورزشهاي روي برف
اسکي ، سورتمه و غيره
1- اجراي طناب زني موجب تقويت ، تعادل ، هماهنگي ( پاها و زانوها ) ، و همچنين قدرت براي تيک اف و فرود هاي ناگهاني ميشود .
2- قدرتهاي انفجاري را براي پريدنها توسعه مي دهد .
12- ورزشهاي ديگر
مانند : بولينگ ، گلف ، تيراندازي با تير و کمان ، تيراندازي و غيره
1- براي تبراندازي ريلکس نمودن عضلات مهم است که طناب زني موجب تقويت آن مي شود .
2- موجب تقويت ريتم و زمان بندي و حرکتهاي تاب خوردن مي شود .
3- حرکتهاي انفجاري براي پريدن ، چرخيدن و تابيدن را تقويت مي کند .
4- موجب تقويت استقامت در عضلات دست و مچ دست براي نگهداشتن وسيله به سمت هدف مي شود .
5- هماهنگي دست و چشم و زمان عکس العمل را افزايش ميدهد .
---------------------------
قوانين و مقررات فني مسابقات طناب بازي
مواد مسابقه
1- پرش جفتي از جلو بمدت يک دقيقه
2- پرش يکبار پريدن و دوبار رد کردن طناب از زير پاها از جلو
بسیاری از ورزشکاران بهترین عملکرد خود را در تمرینات نشان میدهند امّا به هنگام مسابقه و رقابت
دچار احساس خفگی و نوعی واماندگی میگردند. اگر این اتفاق در مورد شما نیز صادق است ناراحت
نباشید زیرا با انجام چند کار ساده میتوانید بر این اضطراب فایق آیید.
احساس خفگی چنین توصیف میشود: کاهش کارایی به دلیل مقدار زیادی استرس ادراک شده.
به واژه «ادراک شده» توجه کنید. واژه کلیدی در این تعریف همین است. به خاطر بسپارید که استرس
فقط در ذهن شما زندگی میکند و به شیوهای که شما یک موقعیت یا وضعیت را تعبیر میکنید.
به عبارت دیگر، این شرایط خارجی نیستند که باعث استرس میشوند بلکه شیوه تفکر ما درباره یک
رویداد است که احساس استرس، اضطراب و ترس را به وجود میآورد. برای ورزشکاری که در حین
مسابقه دچار احساس خفگی و واماندگی میشود دانستن این نکته حائز اهمیت بسیار است که
میتواند افکاری را که درباره آن رویداد دارد کنترل کند. آیا به شکست یا کمبود اطمینان به تواناییهای
خود فکر میکنید؟
در این صورت، این گونه تفکرات منفی غالباً به اضطراب، عصبی بودن و تنش میانجامد.
در یک چنین محیطی که درون خود ساختهاید چگونه انتظار عملکرد خوبی از خود دارید؟
مربیان سنتی معمولاً به ورزشکار کمک میکنند تا درک کند چرا چنین افکار و احساساتی درونش رشد
یافته و سپس سعی میکنند که این فرایند را اصلاح کنند یا تغییر دهند امّا معمولاً توفیق چندانی به
دست نمیآورند. علتش این است که دانستن این که چرا چنین افکاری برمیخیزد ممکن است جالب
باشد امّا دانستن پاسخ این سوال، لزوماً برای غلبه بر مشکل کافی نیست.
پیش از رویداد
این را بدانید که دلشورهها و دلهرههای پیش از مسابقه، طبیعی هستند و آنها را بپذیرید.
به مقابله با احساس عصبی بودن و اضطراب خود نپردازید. فکر نکنید که حالتی که دارید ناشی از ترس
است. ترشح آدرنالین، عادی است و بخشی از آمادگی طبیعی بدن شما برای مسابقه است.
به آن توجه کنید امّا روی آن تمرکز نکنید. پس از شروع مسابقه، این احساس فروکش خواهد کرد.
هم از نظر بدنی و هم از لحاظ ذهنی آمادگی داشته باشید. همیشه در فاصله زمانی مناسبی قبل از
رویداد در محل حاضر باشید زیرا عجله در رسیدن به محل باعث افزایش استرس میشود.
قبل از مسابقه بدن خود را کاملاً گرم کنید. حرکات کششی انجام دهید. از قواعد مسابقه آگاه باشید و
لباس مناسب به تن کنید.
برای چند دقیقه به تصویر سازی ذهنی بپردازید.
راحت و آسوده تنفس کنید .
چشمهایتان را ببندید و تجسّم کنید که همه کارها به خوبی پیش میرود .
و شما عملکرد خوبی دارید.
این مثبت صحبت کردن با خود میتواند روحیه شما را تغییر دهد.
با وجودی که ورزشکاران باید انعطافپذیری کافی برای واکنش در طول مسابقه را داشته باشند امّا شما
باید با یک راهبرد کلّی در مورد شیوه مسابقه دادن وارد صحنه شوید.
راهبرد شما میتواند ساده (مثل نگهداری یک ریتم یکنواخت) یا پیچیده باشد.
در حین رویداد
بر روی کاری که در دست دارید تمرکز کنید نه نتیجه آن.
حواس خود را متوجه حال حاضر کنید و از فکر کردن به خیلی جلوتر یا پایان کار خودداری نمائید.
اگر متوجه شدید که افکار منفی به سراغتان آمده و یا به منفی صحبت کردن با خود پرداختهاید، متوقف
شوید و فقط بر روی تنفستان تمرکز کنید.
تمرکز بر روی ریتم تنفس، به طور خودکار شما را به حال حاضر برمیگرداند.
لبخند زوری بزنید.
این یک واقعیت است.
اگر با افکار منفی دست و پنجه نرم کنید و نمیتوانید از شرّش خلاص شوید، فقط کافیست خودتان را
مجبور به لبخند زدن کنید، حتی برای چند ثانیه.
این عمل ساده، برای یک لحظه، روحیه شما را تغییر خواهد داد و شاید این همان زمانی باشد که شما
نیاز داشتید تا به حالت عادی برگردید.
طوری مسابقه دهید که انگار نتیجهاش برایتان مهم نیست.
اگر گرفتار افکار منفی شوید و انتظار بدترین نتیجه یا شرایط را داشته باشید، غیر ممکن است که
بتوانید حداکثر توانائیهایتان را بروز دهید.
اگر طوری مسابقه دهید که انگار نتیجهاش برایتان مهم نیست، در این صورت میتوانید آرامش داشته
باشید و از مسابقه و رقابت لذت ببرید.
پس از رویداد
مسابقه را مرور کنید و عملکردهای خوبتان را به یاد آورید.
بر روی اقدامات، افکار و رفتارهایی که به شما در عملکردتان کمک کردند تمرکز کنید.
به چیزهایی که مانع عملکرد خوبتان شدند نیز توجه کنید امّا به سرعت فکر آنها را از سر بیرون کنید.
این همانند اصل اجتناب از مانع در رانندگی است:
به جایی که میخواهید بروید نگاه کنید، نه جایی که نمیخواهید بروید.
هنگامی که بر روی چاله تمرکز کنید به ناچار درون آن میافتید.
تمرکز بر روی جنبههای منفی رویداد به پیشرفت شما در آینده کمک نمیکند.
به جای آن، بر روی زمانهایی که «موفق بودید» تمرکز کنید.
این نوعی تمرین ذهنی برای مواقعی است که به تمرین مهارتهایی میپردازید که در رویداد بعدی
مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
برنامه تمرین خود را طوری طراحی کنید که شرایط شبیه به مسابقه را برایتان شبیهسازی کند.
تیمها و باشگاهها معمولاً چنین تمریناتی میکنند.
اگر عادت داشتید که همیشه تنها تمرین کنید، پیوستن به یک گروه به نحوی که بتوانید این نوع
شبیهسازی را انجام دهید را در نظر بگیرید.
موثرترین تمرین آن است که شرایطی که در مسابقه با آن روبرو میشوید را شبیهسازی کند.
متاسفانه مربیان معمولاً مانع میشوند تا ورزشکار بر واماندگی و احساس خفگی خود در حین
مسابقه غلبه کند.
آنها معمولاً به طور ناخواسته، با سعی در تشویق کردن ورزشکار، الگوی واماندگی را تقویت میکنند.
مثلاً به ورزشکار میگویند «ضربه بعدی خیلی حساس است».
این گونه حرفها تنها باعث افزایش فشاری که ورزشکار برای انجام عملیات حس میکند میگردد.
به یاد داشته باشید که اگر از الگوی افکار منفی، قبل و در حین مسابقه، آگاه باشید میتوانید بر حس
واماندگی خود فایق آیید.
افکار منفی در صورت تداوم، همچون یک گلوله برفی میغلطند و بزرگتر و بزرگتر میشوند.
اگر خود را در چنین گردابی یافتید، فقط وجود آن افکار را بپذیرید و بگذارید بروند.
بر روی تنفستان تمرکز کنید و طوری بازی کنید که انگار از آن لذت میبرید.
در این صورت است که علیرغم شکستها و ناکامیهایی که گاه به گاه پیش میآید باز هم ازمسابقه
و رقابت لذت خواهید برد.
شرایط مسابقه و رقابت گاهی سبب می شود ورزشکاران بصورت جسمی و ذهنی واکنش هایی بروز
دهند که روی توانایی ها و عملکرد آنان اثر منفی داشته باشد.
در این شرایط از واژگانی چون استرس، انگیختگی و اضطراب برای توصیف شرایط ورزشکاران استفاده
می شود.
مشکل زمانی رخ می نماید که به ذهن خود اجازه دهید بجای آنکه به نفعتان عمل نماید علیه شما کار
نماید.
وقتی شما اضطراب را به عنوان بخشی از عوارض و شرایط مسابقه بپذیرید، آنوقت است که اضطراب
می تواند به شما در رقابت بهتر کمک نماید.
تئوری های مرتبط با اضطراب در عملکرد
نظریه سائق (Drive Theory):
بر اساس نظریه سائق زاجونیک، 1965 اگر ورزشکار از سطح مهارتی بالایی برخوردار باشد سبب
می شود که عملکرد بهتری داشته و اگر تمایل وی به رقابت افزایش یابد نهایتا منجر به افزایش روحیه
ورزشکار می شود .
فرضیه «یو وارونه» (Inverted U):
رویکرد دیگر به نظریه سائق، فرضیه یو وارونه است .
با کمک این فرضیه رابطه بین انگیختگی و عملکرد بوسیله نموداری یو شکلی پیش بینی می شود.
بر اساس فرضیه یو وارونه وقتی انگیزش افزایش یابد عملکرد نیز افزایش می یابد (رأس منحنی) اما اگر
میزان انگیزش از حد معینی بالاتر رود سبب تخریب عملکرد می شود.
نظریه اضطراب چند بعدی
نظریه اضطراب چند بعدی بر اساس تمایز بین اضطراب شناختی (Cognitive Anxiety) و
اضطراب جسمی (Somatic Anxiety) ارائه شده است.
بر اساس این نظریه:
بین اضطراب شناختی و عملکرد رابطه مستقیم و منفی وجود دارد.
بین اضطراب بدنی و عملکرد رابطه یو وارونه وجود دارد.
اضطراب بدنی با شروع رقابت کاهش می یابد اما اضطراب شناختی اگر اعتماد به نفس کم باشد همچنان بالا باقی می ماند.
نظریه فاجعه (Catastrophe Theory):
نظریه فاجعه پیشنهاد می کند :
استرس و اضطراب روی عملکرد تأثیر خواهند گذاشت.
هر ورزشکار بصورت منحصربه فرد به اضطراب ناشی از رقابت پاسخ می دهد.
اجرای هر ورزشکاری به صورت ویژه ای تحت تأثیر قرار می گیرد به همین خاطر پیش بینی از طریق قوانین کلی و عام مشکل است.
نظریه اضطراب بهینه:
بر اساس نظریه اضطراب بهینه ورزشکار اگر انگیزش و اضطرابی در محدوده عملکردی بهینه داشته باشد
بهترین اجرای خود را به نمایش خواهد گذاشت .
چالش مربی تشخیص محدوده بهینه ورزشکار و مهیا کردن شرایطی است که ورزشکار قبل از رقابت در
این محدوده قرار بگیرد.
چگونگی اندازه گیری اضطراب
طیف وسیعی از آزمون های روانشناختی و پرسشنامه های اضطراب ورزشی (SAQ) توسط
روانشناسان ورزشی برای درک و اندازه گیری این عوامل استفاده شده است.
اسپیلبرگر (Spielberger,1966) معتقد است بین حالت های موقتی و رفتار دائمی باید تمایز قائل شد
.
حالت های اضطرابی (حالت نوع A) که پاسخ ما به موقعیت خاص است (مانند اسکی و شیرجه).
رفتارهای اضطرابی (رفتار نوع A) که مرتبط با ویژگی های شخصیتی و سطح اضطراب کلی ما است.
مارتن 1990 پرسشنامه اضطراب رفتاری را توسعه داد که با تطبیق آن با ورزش به عنوان آزمون اضطراب
رقابت ورزشی (SCAT) شناخته می شود.
مارتنز دریافت که اندازه گیری اضطراب ورزشی باید با توجه به اضطراب شناختی (افکارمنفی، نگرانی) و
اضطراب بدنی (پاسخ های فیزیولوژیک) صورت بگیرد.
پرسشنامه اضطراب حالت رقابت (CSAI-2) تفاوت بین رفتار نوع A و حالت نوع A را محاسبه می کند و
تفاوت بین اضطراب شناختی و بدنی را معین می نماید.
نشانه های اضطراب
اضطراب درسه سطح قابل تشخیص است :
شناختی. بوسیله جریان خاص فکر
بدنی. با پاسخ های بدنی
رفتاری. بوسیله الگوی رفتاری
رفتاری
بدنی
شناختی
ضربه زدن با انگشتان
حرکات سست و بی حال
قیافه بی تفاوت
تکرار حرکات
درون گرایی
نمایش برون گرایی بصورت غیر معمول
بی قراری
احتراز از ارتباط چشمی
افزایش فشار خون
تپش قلب
افزایش میزان تنفس
تعریق
دست و پای سرد و مرطوب
پیچش معده
افزایش سطح آدرنالین
خشک شدن دهان
احساس دفع ادرار
تنش عضلانی
سفتی در عضلات گردن و کتف
لرزش
خمیازه کشیدن
تغییر صدا
تهوع
استفراغ
اسهال
از دست دادن اشتها
بی خوابی
از دست دادن میل جنسی
بلاتکلیفی
احسای گیجی
احساس ناراحتی وسنگینی
افکار منفی
تمرکز ضعیف
تحریک پذیری
ترس
فراموشی زیاد
از دست دادن اعتماد به نفس
تصویر ضعف و ناتوان از خود
خودگویی درهم وبرهم
احساس مورد تهاجم واقع شدن
احساس ضعف
نارضایتی مداوم
ناتوانی در تکلم
افکار اجتنابی
چگونگی کنترل اضطراب
همانطور که دیدیم اضطراب دو بعد حالتی و رفتاری دارد که نشانه هایش بصورت شناختی و بدنی بروز
می نماید. ورزشکاری با اضطراب رفتاری بالا (رفتاری نوع A) احتمالا در موقعیت های استرس آور بیشتر
مضطرب می شود. فنون بدنی مانند آرام سازی (Relaxation) و فنون شناختی مانند تصویر سازی
ذهنی (Mental Imagery) می تواند به ورزشکاری که اضطراب رقابتی دارد کمک نماید.
تکنیک پنج نفس
این تکنیک زمانی که شما ایستاده اید، دراز کشیده اید و یا نشسته اید می تواند اجرا شود.
برای اجرای این تکنیک شما باید از طریق بینی یک نفس عمیق و آرام گرفته سپس به آرامی بازدم
خود را از دهان خارج کرده بطوریکه اگر شعله شمعی لرزان و کوچک پیش روی شما باشد خاموش
نشود ):
یک دم عمیق بگیرید و سعی کنید هنگام بازدم عضلات صورت و گردن را آرام سازید.
نفس عمیق دوم را گرفته وسعی کنید هنگام بازدم شانه و بازوانتان را آرام سازید.
نفس عمیق سوم را گرفته هنگام بازدم قفسه سینه، شکم و پشت خود را آرام سازید.
نفس عمیق چهارم را گرفته تلاش نمایید هنگام بازدم ران، ساق و کف پاهایتان را آرام سازید.
نفس عمیق پنجم را گرفته و سعی نماید هنگام بازدم تمام بدن خود را آرام سازید.
تا هر زمانی که احساس می کنید نیاز است به تنفس ادامه دهید و هربار که نفس خود را بیرون میدهد با خود بگویید «آرام باش».
تکنیک پاسخ آرام سازی بنسون (Benson’s relaxation response):
تکنیک بنسون شکلی از مدیتیشن است که برای رسیدن به احساس کامل و عمیق آرامش مورد
استفاده قرار می گیرد وبرای آرام سازی بین مراحل مسابقه ورزشی ایده آل است. این تکنیک را ظرف
مدت چند هفته تمرین می توان به خوبی آموخت و شامل 7 مرحله ساده است :
در وضعیتی راحت بنشینید و حالت آرامی بگیرید.
در حالی که خود را آرام می سازید کلمات کوتاه و متمرکز کننده که برایتان بامعنا است (مانند آرام، لطیف، سکوت، آسان، شناور ... ) بکار ببرید.
به آرامی چشمان خود را ببندید.
تمام عضلات بدنتان را آرام نمایید.
به آرامی و بصورت طبیعی تنفس کنید و کلمات متمرکزکننده را تکرار نمایید.
در حالت منفعلی قرار گرفته و اجازه دهید افکار مختلف وارد ذهن شما شود، سپس به آنها بگویید «آه باشه» و به آرامی به کلمات متمرکزکننده برگردید. توجه خود را به این اتفاقات و فرآیندهای آن معطوف نکنید.
این روش را به مدت 10-15 دقیقه یا هر مدت که نیاز است ادامه دهید
منبع http://handbalist.blogfa.com
"Dealing with Sport Anxiety", Elizabeth Quinn,
http://sportsmedicine.about.com
کف پای صاف عارضهای است که در آن بیماران فاقد خمیدگی کف پا هستند. قوس کف پا نیروهایی که از طرف زمین به بدن اعمال میشود را کاهش داده و اجازه ورود به همه نیروهای وارده را به بدن نمیدهد اما در افراد با کف پای صاف تمام این نیروها به دلیل فقدان قوس پا به سمت بدن اعمال و منجر به بروز عوارض زنجیره وار در تمام مفاصل بدن خصوصا ستون فقرات میشود. مشکل صافی کف پا، عموما
مادرزادی بوده و به نام مفصل شل نیز معروف است. شلی مفصل در ناحیه کف پا سبب میشود که قوس کف پا در هنگام ایستادن بر روی پا از بین برود؛ همچنین تشکیل نشدن کامل یک یا دو استخوان در ناحیه مچ و کف پا و یا چسبیدن آنها به یکدیگر به صورت مادرزادی نیز در تشکیل نشدن قوس کف پا مؤثر است.
مشکلات کف پای صاف ؟
صافی کف پا در دراز مدت اثرات مخربی بر مفاصل زانو و سایر مفاصل به جا میگذارد.
علاوه بر آن زمینه آرتروز زودرس را فراهم میکند.
کمتر مواردی پیش میآید که انسان در مورد نحوه راه رفتن خود فکر کند.
اما فرآیند راه رفتن دارای یک مکانیزم نسبتا پیچیده، به خصوص برای پاها
میباشد، زیرا تمام وزن بدن به پاها وارد شده و منجر به حفظ تعادل آن
میشود.
از جمله بیماریهای شایع پا، صافی کف پا میباشد. در این بیماری، قوس کف پا صاف میشود.
صافی کف پا در دراز مدت اثرات مخربی بر مفاصل زانو و سایر مفاصل به جا میگذارد. علاوه بر آن زمینه
آرتروز زودرس را فراهم میکند.
صافی کف پا اگر یک طرفه باشد، تغییرات یک طرفه ایجاد میکند و حتی میتواند موجب کوتاهی اندام
و افتادگی لگن و اسکولیوز شود.
معمولا صافی کف پا در کودکان بدون علامت است، ولی والدین آنها اغلب از این موضوع شکایت دارند
که رویه کفش کودکان آنها به طرف داخل، فرورفتگی پیدا میکند و پاشنه کفشها به سرعت در قسمت
داخلی ساییده میشود.
در بزرگسالان نیز صافی کف پا یا اغلب بدون علامت است، فقط در شدیدترین موارد ممکن است در زمان
بلوغ سبب پیچخوردگی پا شود و درد ایجاد کند.
در هنگام راه رفتن، قوس کف پا شکل منجر به پخش وزن بدن شما در کل سطح پاها میشود.
به علاوه این قوس در نحوه راه رفتن، نقش اساسی ایفا میکند. این قوس باید هم محکم باشد تا بتواند
وزن بدن را تحمل کند و هم انعطاف پذیر باشد تا بتواند خود را با سطوح مختلف وفق دهد.
صافی کف پا در شیرخوارن و کودکانی که تازه شروع به راه رفتن کردهاند طبیعی است، زیرا هنوز تکامل
قوس پا کامل نشده است
در اکثر موارد قوس پا در طی دوران کودکی تکامل مییابد، اما در بعضی موارد این عمل رخ نمیدهد.
این حالت در اصل، نوعی حالت طبیعی به حساب میآید و اکثر افراد بدون وجود این قوس نیز مشکلی
نخواهند داشت.
رباطهای شل نیز میتوانند سبب صافی کف پا شوند. به علاوه این حالت منجر به بروز سایر اختلالات
مادرزادی پا نیز خواهد شد.
نود و هفت درصد موارد ابتلا به صافی کف پا از نوع انعطافپذیر بوده و در صورتی که از کودکی اقدام شود،
قابل درمان است. والدین باید از 18 ماهگی به بعد به نحوه راه رفتن کودک توجه کنند و در صورتی که احساس
کردند پاشنه پای کودک به درستی روی زمین قرار نمیگیرد و انحنا دارد، به سرعت به پزشک مراجعه کنند.
نظریه متخصصین :
صافی کف پا ممکن است به صورت مادرزادی و یا در دوران کودکی ایجاد شود و دارای دو نوع سخت و
انعطافپذیر است. صافی کف پای سخت که تنها 3 درصد کل موارد ابتلا به صافی کف پا را تشکیل میدهد،
با انجام فیزوتراپی، درمان نمیشود.
اگر صافی کف پا به موقع تشخیص داده شود، میتوان با تجویز کفش های مناسب آن را درمان کرد.
کف کفش نباید صاف باشد. کفشی مناسب است که دارای پاشنه 3 سانتیمتری باشد.
قسمت جلوی کفش نباید تنگ بوده و کناره کفش نیز باید نرم و انعطافپذیر باشد.
همچنین افرادی که کف پای صاف دارند، باید کفشی را انتخاب کنند که ثبات پا را حفظ کرده و مانع از
پیچخوردگی پا شود.
در صورتی که صافی کف پا درمان نشود، در بزرگسالی منجر به چرخش استخوان ساق پا، درد زانو و لگن
و در نهایت کمردرد میشود
درمان
در بسیاری از افراد صافی کف پا منجر به بروز مشکلی نمیشود.
این امر ممکن است به دلیل تطابق نحوه قرارگیری استخوانهای اندام تحتانی در برابر یکدیگر باشد.
اگر این حالت منجر به بروز مشکلی شود، فرد میتواند با استفاده از ابزارهای خاصی که بدون نسخه نیز
به فروش میرسند، از درد یا سایر علایم خود بکاهد، ولی با این حال در مورد استفاده از این ابزار با پزشک
خود مشورت کنید.
یک سری ابزارهای محافظت کننده نیز وجود دارند که میتوان آنها را بر اساس شکل کفش تغییر داد
و لذا به مدت بیشتری از آنها استفاده نمود. این ابزار به گونهای ساخته شدهاند که در داخل کفش قرار
داده شده و از طرف دیگر به پا نیز حالت قوسی میدهند و دارای انواع مختلف مثل انواع سفت و نرم
میباشد که انتخاب آنها بر اساس نظر پزشک میباشد.
اگر فرد دچار التهاب زردپی عضله خلفی استخوان درشت نی شده باشد، باید از گوههای مخصوص
استفاده کند که در قسمت داخلی کفشها گذاشته میشود و نحوه پخش نیرو را مطلوبتر ساخته
و در نتیجه فشار کمتری به این زردپی وارد میشود.
گاهی اوقات در این موارد ممکن است پزشک استفاده از پوششهای خاص مچ پا را تا هنگام کاهش
التهاب، توصیه کند.
در موارد بسیار شدید نیز زردپی باید تحت عمل جراحی قرار گیرد.
توصیههای مفید :
- کاهش وزن در افرد چاق
- پرهیز از ایستادنهای طولانی مدت و تغییر حالت بدن در هنگام ایستادن
- پرهیز از پوشیدن کفشهای پاشنه بلند و نوک باریک، زیرا در این گونه کفشهای نامناسب، عضلات کف
پا امکان فعالیت انقباضی مؤثر را نخواهند داشت.
همچنین از پوشیدن کفشهایی که در آن رعایت قوس نشده باشد یا پاشنه و رویه آنها تغییر شکل داده
و چرخش خارجی پاشنه را تشدید کند، باید خودداری کرد.
- از ضربه زدن و پرشهای مکرر خصوصا بر روی سطح سخت باید خودداری کرد.
- به نظر میرسد ورزش دوچرخه سواری، به ویژه وقتی که همراه با فشار خم کنندههای مچ پا و انگشتان
بر روی رکاب باشد مفید است.
- فعالیتهایی که دارای پرش است، احتمالا به دلیل ضربات، عارضه و ناراحتیهای ناشی را تشدید خواهد
کرد. فعالیتهای استقامتی طولانی مدت نیز موجب بروز کمردرد ها و خستگی مفرط در این گونه افراد خواهد
شد.
دلایل مادرزادی
هر پا از ۳۱ استخوان تشکیل یافتهاست که توسط ۳۳ مفصل و بیش از ۱۰۰ ماهیچه، رباط و زردپی به هم متصل میشوند. نحوه قرارگیری صحیح این اجزاء منجر به ایجاد حالت قوس طبیعی در کف پا میشود. این قوس باید هم محکم باشد تا بتواند وزن بدن را تحمل کند و هم انعطاف پذیر باشد تا بتواند خود را با سطوح مختلف وفق دهد. کف پای صاف میتواند ناشی از ضعف عضلات و بافت همبند پا، وزن زیاد یا ژنتیک باشد که در اینگونه موارد به منظور درمان راههای متنوعی وجود دارد. در برخی موارد کف پای صاف با انجام جراحی درمان میشود.
در بعضی موارد با گذشت زمان قوس کف پا از بین میرود. بتدریج و با افزایش سن، رباط پشتی استخوان درشت نی پا که در داخل مچ پا قرار دارد و جزء اصلی در حمایت از قوس پا به حساب میآید، دچار فرسودگی میشود. وجود بار بیش از حد بر این رباط سبب بروز التهاب در آن شده و منجر به فرسودگیش آن میشود. به تدریج که این رباط دچار تخریب میشود، اثر حمایتی آن بر قوس پا نیز برداشته شده و قوس کف پا بتدریج از بین میرود.
دلایل محیطی
وجود فشارها مداوم بر روی پا: یکی از انواع فشارها، استفاده دراز مدت از کفشهای پاشنه بلند است که میتواند برروی زردپی آشیل(زردپی اصلی پشت پاشنه) اثر سوء گذاشته و فرآیند مکانیکی طبیعی مچ را دچار اختلال کند. گاهی اوقات عملکرد جبرانی رباط خلفی استخوان درشت نی نیز مزید بر علت شده و سبب از بین رفتن فزآینده قوس کف پا میشود.
با انجام روشهای توانبخشی وتمرینهای توصیه شده به افراد با کف پای صاف، کم شدن قوس کف پا با تقویت عضلات رفع میشود؛ ماساژ کف پا با استفاده از یک بطری که روی زمین قرار گرفته قابل اجر و بسیار مفید است، بدین صورت که کف پا به روی آن، به آرامی به جلو و عقب حرکت داده میشود. این حرکت پا را برای برگشتن به وضعیت صحیح کمک میکند. همچنین در کنار انجام تمرینهای درمانی کفیهای طبی نیز (خاص هر بیمار) از سوی پزشکان توصیه میشود. کفیهای طبی خاص برای هر بیمار از طرف پزشک متخصص تعیین و توسط کارشناسان ارتوپدی فنی و تکنسین های مربوطه و از طریق قالبگیری گچی از پای بیمار و ساخت قالب پا، ساخته میشوند. بسیار مهم است که کفی طبی از روی قالب پای خود شخص ساخته شود.
در مر حله اول راه رفتن روی یک خط صاف در حالی که پنجه های پا رو به بیرون نباشد وکاملا" مستقیم را توصیه می کنم . دوم ماساژ کف پا با استفاده از یک بطری می توانید کف پا را ماساژ دهید بدین شکل که بطری را روی زمین قرار داده کف پا را روی آن قرار دهید و بآرامی به جلو و عقب حرکت دهید . این حرکت پا را برای برگشتن به وضعیت صحیح کمک می کند .با استفاده از یک حوله هم می توانید با کمک دو دست کف پا را ماساژ دهید .
با استفاده از همین حوله می توانید حرکت تقویتی برای عضلات کف پا را مانند شکل انجام دهید .
حرکت بعد بلند شدن روی پنجه پا هاست . در حالی که دست ها را برای حفظ تعادل به دیوار زده اید پاها را به انداز ه عرض شانه ها باز کرده در وضعیت صحیح پنجه ها کمی به داخل روی پنجه ها بلند شوید . این حرکت را چندین بار در هر نوبت وچند نوبت در روز انجام دهید .
حرکت فوق هم برای تقویت عضلات کف پا مناسب است .
استفاده از کفی های طبی زمانی مناسب است که شما بخواهید مسافت های طولانی را راه پیمایی کنید و صافی کف پای شما هم بقدری باشد که پا کاملا" تغییر شکل یافته باشد و شما توان راه رفتن بدون کفی طبی را نداشته باشید در غیر اینصورت استفاده از کفی طبی جز اینکه عضلات نگهدارنده قوس کف پا را ضعیف تر کنند کاری انجام نخواهند داد . همانطور که قبلا" ذکر شد عضله سوم نازک نئی و عضلات کف پایی نگهدارنده قوس کف پا هستند و استفاده از کفی و دمپایی طبی باعث حذف عضله از کارآن است و عدم بکار گیری عضله باعث آتروفی یا به عبارتی کوچک و ضعیف شدن عضله می شود . شما می توانید حین انجام تمرینات از دمپایی طبی استفاده کنید و در بقیه موارد با راه رفتن صحیح به رفع مشکل خود بپردازید . بعضی از پزشکان گاها" مشتاق دیدار مجدد شما هستند .
* تعریف :
افتادگی قوس های داخلی و عرضی همراه با چرخش خارجی مچ پا را صافی كف پا می گویند كه براساس شدت و ضعف میزان این ناهنجاری متفاوت است.
در این عارضه، پا با تمام پاشنه روی زمین قرار می گیرد و قسمت داخلی قوس طولی کف پا صاف است.
*انواع کف پای صاف از نظر شکل :
1. Pes planus : صافی کف پای ساده و خالص که شامل پایین افتادن قوس طولی _ داخلی پا بدون چرخش خارجی و انحراف پا می شود.
2. Pes valgus : شامل پای چرخیده به خارج بدون پایین افتادن قوس طولی پا می شود.
3. Pes plano _ valgus : شامل پای به خارج چرخیده با پایین افتادن قوس طولی است.
*انواع کف پای صاف از نظر علت شناسی :
1. مادر زادی : ناهنجاری كف پای صاف ممكن است از والدین به كودك ارث برسد. اما تعداد كمی از كودكان با این عارضه متولد می شوند.نوع مادرزادی این ناهنجاری به نسل بعد نیز منتقل می شود. این نوع ناهنجاری را ثابت می گویند و درمان آن هم مشكل تر است.
2. کف پای اکتسابی : تقریباً 90 درصد نوزادان هنگام تولد از نظر قوسهای كف پا سالم هستند.اما این درصد در نوجوانی و بلوغ كاهش می یابد و بر تعداد افراد دارای پای ناهنجار افزوده می شود. معمولاً این نوع صافی كف پا انعطاف پذیر است و در نتیجه ممكن است در حالتی كه وزن بدن روی پا نباشد شكل طبیعی به خود بگیرد. صافی كف پا بعد از تولد در اثر عوامل مختلفی ایجاد می شود که در بخش بعدی به آن خواهیم پرداخت.
*انواع صافی کف پا از نظر اصلاح پذیری :
1. کف پای منعطف یا نرم :
کف پای نرم بیشتر رایج است به طوری که بلانچارد نشان داد که پانزده تا بیست در صد بزرگسالان درجه های از صافی کف پا را دارند.
این عارضه بر اثر تحمل بیش از اندازه وزن و کشیدگی بیش از حد لیگامنت های کف پایی به وجود می آید. در این نوع عارضه، درد وجود نداشته و در هنگام عدم تحمل وزن، قوس های کف پایی طبیعی به نظر می رسد. در کل کف پای منعطف، به کاهش یا از بین رفتن درجاتی از قوس طولی داخلی گفته می شود.
2. کف پای سخت :
این نوع عارضه، جنبه مادر زادی دارد و ناشی از ناعنجاری های استخوانی پا مانند چسبندگی استخوان های کف پایی یا غیر طبیعی بودن استخوان تالوس است. همچنین این عارضه به دلیل تورم در مفاصل میانی استخوان های کف پا و التهاب در بین مفاصل مچ پا نیز است.
شیوع این نوع از عارضه کف پای صاف بسیار اندک بوده و حدود شش درصد است و نسبت به کف پای صاف منعطف قابلیت بهبود کمتری دارد و به حرکات اصلاحی پاسخ نمی دهد و نیاز به روش های دیگر از جمله گچ گیری است. کف پای صاف سخت ، هم در منگام تحمل وزن و هم در هنگام عدم تحمل وزن بدن توسط پاها وجود داشته و از بین نمی رود.
*علل کف پای صاف
1. اضافه وزن : اگر افزایش وزن در حد ده تا پانزده کیلو گرم باشد، به قوس های پا نیروی اضافی وارد می شود و میزان کل نیروهای وارده، خارج از تحمل پا است.
2. بستری شدن و عدم تحرک بدنی به مدت طولانی : بیمارانی که مدت زیادی بستری بوده اند، وقتی مجددا فعالیت خود را شروع می کنند دچار درد و ناراحتی در کف پا می شوند علت این ناراحتی، ضعیف شدن عضلات و رباط ها در مدت زمان استراحت بیمار است. این افراد باید به تدریج شروع به راه رفتن کنند.
3. افزایش سن : عضلات و رباط های نگه دارنده قوس های پا به مرور زمان دچار ضعف می شوند و نمی توانند قوس های پا را حفظ کنند در نتیجه کف پا به تدریج صاف می شود.
4. نوع شغل : مشاغل سر پایی نظیر آرایشگری دندانپزشکی و نانوایی
5. وراثت
6. ضعف عضلات ناحیه ساق پا و کف پا
7. کوتاهی عضلان ناحیه ساق پا
8. کفش نامناسب : پوشیدن کفش های نامناسب به مدت طولانی، مانند کفش های تنگ، پنجه باریک و پاشنه بلند
9. شکستگی شدید ناحیه پا و بد جوش خوردن استخوان های ناحیه پا.
تمرینات ورزشی را حداقل دوبار در روز انجام دهید تا فرایند ترمیم و بهبودی شما تسریع شده و درد با سرعت بیشتری كاهش پیدا كند.
*شیوع :
شیوع کف پای صاف از سه تا شش سالگی کاهش می یابد به خاطر راه رفتن و فعالیت کودک توده چربی در قوس میانی از بین می رود. همچنین شیوع کف پای صاف در پسر ها بیشتر از دختر ها است.
*علائم و نشانه ها :
• فرد مبتلا به عارضه صافی کف پا، از خستگی زودرس و عدم استقامت کافی به ویژه در ایستادن ها و پیاده روی های طولانی رنج می برد و مستعد ابتلا به عوارضی چون زانوی ضربدری،انگشت شصت کج، پای پهن و تغییر شکل انگشتان است.
• استخوان پاشنه در وضعیت چرخیده به خارج قرار دارد
• برجستگی استخوان ناوی
• کاهش قوس داخلی پا و تغییر رنگ و سخت شدن پوست در ناحیه قوس طولی داخلی دیده می شود.
• درد کم در ناحیه قوس طولی داخلی پا، و همچنین درد کم در مچ پا به علت کشیدگی در قسمت داخلی مچ و فشردگی استخوان ها و وارد آمدن فشار به عروق و اعصاب پا ( این مسئله باعث ایجاد اختلالات عروقی که خود باعث سردی – بی حسی و افزایش عرق در پا می شود. )
• پنجه پا در هنگام راه رفتن متمایل به خارج قرار می گیرد
• سمت داخلی پا در ایستادن و راه رفتن بر روی زمین قرار می گیرد.
• سمت داخلی پاشنه کفش ساییدگی دیده می شود.
• کمر درد
• فقدان حالت فنری بودن در پا که منجر به عدم مهارت در راه رفتن و کشیدن پا به زمین در هنگام راه رفتن می شود.
• فقدان عمل ضربه گیری در پا که پا را نسبت به زخم ها و آرتروز مستعد می کند.
• وارد آمدن فشار به عروق و اعصاب
• خستگی زودرس
• استهلاک سریع کفش
• چرخش خارجی استخوان پاشنه
*روش شناسایی کف پای صاف :
1. روش تست آینه (پدواسكوپ)
این روش سنگینی وزن بدن بر قسمتهای مختلف پا را می سنجد.در این تست،بعد از آماده كردن دستگاه از فرد می خواهیم روی دستگاه بایستد.تماس كف پا با شیشه و نحوه ی تحمل وزن در آینه ی پایینی دستگاه قابل رؤیت است.این روش ضمن اینكه نقاط تماس كف پا را مشخص می كند،میزان نیرویی را كه به قسمتهای مختلف پا وارد می شود به صورت تقریبی نشان می دهد.
2. روش پدوگرافی
در این روش اثر كف پا در حالت حركت بررسی می شود.در پدوگرافی كف پا به جوهر رنگی آغشته می شود و از فرد می خواهیم كه روی سطحی صاف راه برود به طوری كه اثر كف پا روی سطح به صورت مشخصی باقی بماند. در این روش ابتدا مسیر حركت فرد توسط خط باریكی روی سطح مشخص می شود. روش پدوگرافی نسبت به روش اثر پا (نقش پا) دقت بیشتری دارد. شما می توانید از این روش به سادگی وضعیت کف پای خود را برسی کنید.
شماره 1 شکل صحیح کف پا است ، شماره 2 و 4 کف پای صاف ، شماره 5 کف پای گود می باشد.
* تمرینهای ورزشی برای اصلاح كف پای صاف :
ارائه برنامه ی تمرین اصلاحی برای كف پای صاف باید به گونه ای باشد كه اهداف زیر را تأمین كند:
1. عضله درشت نی قدامی تقویت شود.
2. عضلات درون گرداننده تقویت شوند.
3. عضلات برون گرداننده تحت كشش قرار گیرند (نازك نی بلند،كوتاه و طرفی)
4. تاندون آشیل و عضله ی دو قلو پشت ساق تحت كشش قرار گیرد.
تمرین :
تمرینات ورزشی زیر را حداقل دوبار در روز انجام دهید تا فرایند ترمیم و بهبودی شما تسریع شده و درد با سرعت بیشتری كاهش پیدا كند.
تمرین 1 :
. نرمش كششی تاندون آشیل و فاشیای كف پا :
اولین كاری كه در آغاز صبح انجام می دهید می تواند این تمرین باشد. مطابق شكل یك باند الاستیك یا یك حوله را دور قسمت برجسته ی پا كه كمی پایینتر از انگشتان است قرار دهید، زانو را مستقیم نگه دارید و پنجه پا را به سمت صورت بكشید و این حالت را به مدت 30 ثانیه حفظ كنید. این تمرین را سه مرتبه برای هر پا تكرار كنید.
خوش آمدید
با سلام اینجا مکانی، جهت معرفی و تحقق بخشیدن به اهداف رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی می باشد ،از انتخاب شما سپاسگزاریم.
کارشناس تربیت بدنی و علوم ورزشی وحید ریاحی
آسیب شناس ورزشی و حرکات اصلاحی وحیده ریاحی